ABD'de araba kullanmadan yaşamak çoğu yerde neredeyse imkânsız. Ancak Arizona'nın Tempe şehrinde bu algıyı değiştiren bir deney var: Culdesac. Sıfırdan inşa edilen ilk arabasız yerleşim yeri olarak öne çıkıyor. Sokaklar, meydanlar ve evler, yayaların ihtiyaçlarına göre yeniden tasarlandı. Ortaya çıkan manzara ise Akdeniz kasabalarını andıran, tamamen insana odaklı bir yaşam sunuyor.

Culdesac, ulaşım ihtiyacını çeşitlendiren bir ekosistem kuruyor. Yaklaşık 17 dönümlük bir alanda restoranlar, kafeler, bir market, bir doktor ofisi, köpek parkı, havuz, spor salonu ve ortak çalışma alanı bulunuyor. Böylece sakinler günlük ihtiyaçlarını arabaya binmeden birkaç dakika içinde karşılayabiliyor. Kısacası, yaşam dışarıdan yardıma ihtiyaç duymadan kendi akışında ilerliyor.

Ulaşım için de modern çözümler mevcut. Mahalleyi çevreleyen hafif raylı sistem, Phoenix merkezi ve havaalanına kolay erişim sağlıyor. Daha uzak mesafeler için Waymo’nun sürücüsüz elektrikli robotaksileri devrede.

Binalar beyaza boyanmış, güneşin etkisini azaltıyor ve dar sokaklar gölge alanlar yaratıyor. Binaların yakın konumları ise doğal hava akımı kuruyor ve kavurucu sıcaklarda mahalleyi daha yaşanabilir kılıyor. Harvard’ın yaptığı araştırmaya göre Culdesac’ın iç yüzeyleri, çevredeki asfaltlı alanlara göre 17–22 derece daha serin. Daireler arasındaki karşılıklı pencereler sürekli hava akımı sağlayarak klima ihtiyacını azaltıyor. Yollarda kullanılan toprak ya da gözenekli malzemeler ısı birikimini düşürüyor. Akdeniz esintisini hatırlatan dar sokaklar ve sarmaşıklarla kaplı beyaz duvarlar, mahalleye estetik bir dokunuş katıyor.

Mahallede ödüllere aday gösterilmiş bir Meksika restoranı, seramik ve mum atölyeleri, bisiklet dükkanı ve sürdürülebilir giyim mağazaları gibi unsurlar bulunuyor. Özel imar izinleri sayesinde bazı sakinler kendi dairelerinden küçük işletmeler açabiliyor. Pazar günleri düzenlenen etkinliklerde el yapımı seramikler, yerel yiyecekler ve müzik öne çıkıyor. Arabaların gürültüsünden uzak olduğu için insanlar birbirini daha sık görüyor, tanışıyor ve komşuluk ilişkileri güçleniyor. Bu, yalnızlık problemini azaltan, sosyal bağları kuvvetlendiren bir yaşam sunuyor.

Şirket bu konsepti başka şehirlere taşımayı planlıyor. Şimdiden pek çok belediye, ulaşım ajansı ve yatırımcı Culdesac benzeri projelere ilgi göstermeye başlıyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/ob324b6c1-abd2-49af-9611-27f3a8baf189.webp

Arabaların Yasak Olduğu Küçük ABD Mahallesi: İnsanların Gerçekten Konuştuğu Yer

12 Ocak 1967’de terminal kanser nedeniyle yaşamını yitiren James Bedford, tarihe geçti. Çünkü ölümünden dakikalar sonra kriyojenik yöntemle dondurularak gelecekte yeniden hayata dönmeyi uman ilk insan oldu. O günden bugüne Bedford’un bedeni, sıvı nitrojenle dolu metal bir kapsülün içinde korunuyor ve bu kapsül hâlâ Arizona’daki tesiste sessizce bekliyor.

Bu sıra dışı karar nasıl alındı? Bedford, hayatını gençlerin mesleki yönelimlerini geliştirmeye adamış, konularıyla ilgili kitaplar yazmış biriydi. Aynı zamanda maceraperest bir ruha sahipti; Afrika’da safariye çıkmış, Güney Amerika yağmur ormanlarını ve Avrupa’yı gezmişti. Ancak 70’li yaşlarında kansere yakalandığında ölümün kaçınılmaz bir son olmasını istemedi ve insan kriyojeniğiyle ilgilenmeye başladı. Cryonics Society of California ile temas kurdu; toplumun başkanı Robert Nelson ile yaptığı görüşmeler sonucunda, ölümünden sonra bedeninin dondurulmasına karar verdi.

Bedford’un ölümünden hemen sonra tıbbi süreç başladı: ilk aşamada yapay solunumla beyine oksijen gönderildi, ardından damarlarına dimetil sülfoksit (DMSO) enjekte edilerek kanın yerini koruyucu bir çözelti aldı. Beden, bir peruk yapımcısının hazırladığı tüp şeklindeki kapsüle konuldu ve Los Angeles’tan Arizona’daki tesise nakledildi. Böylece Bedford, kriyojenik yöntemle dondurulan ilk insan oldu. O dönemin gazeteleri bu olayı “İnsan 20 bin yıl bekleyebilir” başlıklarıyla duyurdu.

Kriyoyeni kaydeden bilim insanları ise farklı tepkiler verdi. UCLA Biyoteknoloji Laboratuvarı Başkanı Dr. John Lyman, girişimi aşırı safça olarak nitelendirdi ve hücrelerin donduğunda parçalanacağını savundu. Oregon Üniversitesi’nden Dr. Stanley Jacob ise “Bugünkü yöntemlerle bu mümkün değil” diyerek eleştirilerini dile getirdi.

Bedford’un bakım süreci de o dönemde sorunsuz değildi. 1970’lerde kapsüllerin bakımı yetersizdi; 1976’da oğlu Norman, babasının bedenini bir U-Haul kamyonuna yükleyip başka bir merkeze taşımak zorunda kaldı. Aile fertleri bu sıradışı hikayeye zaman zaman ilginç biçimde dahil oldu; gelini Cecilia, kapsülle poz verirken görüntülendi.

1991’deki bir inceleme, Bedford’un bedeninin büyük ölçüde bozulmadan kaldığını ortaya koydu. Deri yüzeyinde çatlaklar ve doku renk değişimleri vardı, ancak genel olarak dondurulma koşulları korunmuştu. Bugün hâlâ sıvı nitrojen dolu bir tankta ikinci hayatını bekliyor. Ailesinin diğer üyeleri hayatını kaybetmiş olsa da Bedford, kriyojeniğin sembol ismi olarak tarihe geçti.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/od73fc6c6-23b8-48d8-9e4c-d3c1391f864d.webp

“arizona” ile ilgili sonuçlar

Arabaların Yasak Olduğu Küçük ABD Mahallesi: İnsanların Gerçekten Konuştuğu Yer

Tekrar Uyanma Umuduyla 1967’de Dondurulan İlk İnsan: James Bedford