Fransa'da 2025 bütçesi üzerinde muhalefetle uzlaşı sağlanamayınca, 4 Aralık 2024'te göreve gelen François Bayrou hükümeti 8 Eylül'de güven oylamasına hazırlanıyor.

Muhalefetten net bir uzlaşma çıkmaması halinde Fransa yeniden hükümetsiz kalabilir.

Uzmanlar, Haziran 2024'te Ulusal Meclis'in feshiyle başlayan siyasi istikrarsızlığın yeni bir dönüm noktası olabileceğini, bunun finansal piyasaları sarsacak türbülans yaratabileceğini belirtiyor.

Bayrou'nun sürpriz güven oylaması planı sonrası CAC40 endeksi pazartesi yüzde 1,6 düşerken, dün yüzde 1,5 geriledi. BNP Paribas ve Société Générale yüzde 6'dan fazla değer kaybetti. 10 yıllık Fransız devlet tahvili getirileri yüzde 3,53'e yükselerek Mart 2025'ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Şu anda yaklaşık yüzde 3,50 düzeyinde seyrediyor.

Aşırı sağ lider Marine Le Pen meclisin yeniden feshedilmesini savunuyor; sol kanat ise Bayrou hükümetinin yerine geçebileceklerini ifade ediyor.

Fransa, Avro Bölgesi'nin ikinci büyük ekonomisi olarak kamu borcunun GSYH'ye oranında yüzde 113 ile AB'de üçüncü sırada ve bütçe açığı yüzde 5,8 ile en yüksekler arasında yer alıyor.

Krizin merkezinde 2026 bütçesi bulunuyor. 15 Temmuz'da sunulan mali plan, 2025'te öngörülen yüzde 5,4'lük açığı 2026'da 4,6'ya ve 2029'da 2,8'e düşürmeyi hedefliyor. 2026 bütçesi için öngörülen 43,8 milyar avroluk tasarrufun yaklaşık yüzde 80'i harcama kesintileri, kamu sektöründe işe alımların kısıtlanması, emeklilik ve vergi dilimi endekslemesinin dondurulması ve iki resmi tatilin kaldırılmasından kaynaklanacak.

Hükümetin muhtemel düşüşünün Fransa ekonomisini ağır biçimde etkilemesi bekleniyor. Bu yıl büyümenin sadece yüzde 0,8 olması ve genel belirsizliğin ekonomiyi etkileyebileceği öngörülüyor.

Berenberg Ekonomisti Salomon Fiedler, AA muhabirine Bayrou’nun 8 Eylül'de yapacağı güven oylamasını kaybetme riskinin yüksek olduğunu söyledi. Hükümetin parlamentoda çoğunluğa sahip olmadığını belirten Fiedler, sağ veya sol kanattan en azından örtük bir desteğe ihtiyaç duyulduğunu ancak milletvekillerinin her iki yandan da ona karşı çıktığını ifade etti.

Fiedler'e göre artık mutlak çoğunluk yerine basit çoğunluk bile hükümeti düşürmeye yetecek. Fransa'nın sorununun maliye politikası olduğunu vurgulayan Fiedler, bütçe açığını acil olarak kontrol altına alınması gerektiğini belirtti. Bayrou'nun açığı azaltmayı hedefleyen planlarının parlamentonun geniş bir kesimi tarafından kabul edilmeyebileceğini ekledi.

Bayrou güven oylamasını kaybederse siyasi top Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un sahasına düşecek. Macron'un olası seçenekleri arasında erken parlamento seçimleri veya geçici bir hükümet kurmak yer alabilir; ancak bu senaryolar da siyasi gündemin sınırlı olmasıyla karşı karşıyken, yeni bir başbakan atanması halinde dahi aynı parlamenton ve mali sıkıntılarla karşılaşılması muhtemeldir.

Fiedler, Fransa'nın mali durumunun esas olarak aşırı harcamalar nedeniyle sürdürülebilir olmadığını vurguluyor. Bayrou'nun 2024 bütçe açığını yüzde 5,8 olarak gördüğünü ve 2025'te yüzde 5,4, 2029'da yüzde 3 hedeflediğini, 2026 bütçesinde ise açığı yüzde 4,6'ya düşürmeyi amaçladığını belirtti. Bu hedeflere ulaşmak için iki resmi tatilin kaldırılması, vergi oranları ve sosyal güvenlik ile emeklilik ödemelerinin enflasyona göre endekslenmesinin dondurulması ve birçok devlet harcamasının tasarruf içerikli biçimde yeniden yapılandırılması öngörülüyor; ayrıca bazı ek vergiler de gündemde. Bayrou, açığın azaltılması konusunda kararlı olsa da, önerilerin geniş destek bulmadığı belirtiliyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oce09a2bb-9596-431d-8028-03596d5b210d.webp

Fransa'da siyasi kriz, ekonomiyi çıkmaza sürüklüyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un İsrail–Filistin konusundaki Özel Temsilcisi Ofer Bronchtein, Kanal 12’ye verdiği röportajda Paris’in Filistin devletini tanıma planına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.

Bronchtein’e göre bağımsız bir Filistin devleti olsaydı 7 Ekim olayları yaşanmazdı. Filistin devletinin, İsrail’in çıkarlarına uygun olduğu görüşünü de paylaştı.

Gelecek ay Filistin’i tanıma planını hatırlatan yetkili, bu adımın ardından Fransa’nın Ramallah’ta büyükelçilik açmayı gözden geçirdiğini ifade etti.

Bronchtein, İsrail’in Gazze’yi işgal etme planına değinerek Paris’in bu girişimi engellemeye çalıştığını belirtti. Gazze’nin işgali halinde İsrail’in uluslararası toplumdan güçlü bir direnişle karşılaşacağını savundu.

Macron’un Temsilcisi, 24 Temmuz’da yaptığı açıklamada Filistin Devleti’ni tanıma kararını alındığını ve eylül ayında BM Genel Kurulu’nda bu konuyu resmi olarak açıklayacağını söylemişti.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/of2e5c9d7-6cb2-4033-ab46-c15da1badb57.webp

Fransa, Filistin’i Tanıdıktan Sonra Ramallah’ta Büyükelçilik Açmayı Gündemde Tutuyor

Fransa'da kamu çalışanları, güvenlik nedeniyle mesajlaşma uygulaması tercihini değiştirmek zorunda kaldı.

Le Figaro’nun haberine göre Fransız hükümeti, kamu personeline Telegram ve WhatsApp gibi popüler uygulamaları güvenlik gerekçesiyle resmen yasakladı.

Genelgeye göre, Bakanlıklar Arası Dijital Direktörlük (Dinum) tarafından geliştirilen Tchap uygulaması, kamu personeli arasında güvenli iletişimin esas aracı olacak.

Genelgede, WhatsApp ve Telegram'ın ana güvenlik garantilerini sağlamadığı ifade ediliyor. Bu nedenle tüm kamu personeline – bakanlar dahil – Tchap kullanma zorunluluğu getirildi.

Ayrıntılarla birlikte, kamu personelinin 1 Eylül'e kadar Tchap’ı indirmesi gerektiği belirtildi.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o40f6864a-7060-4ff7-9f42-a057ba25d1d6.webp

Fransa'da kamu çalışanlarına Tchap ile güvenli iletişim mecburiyeti: WhatsApp ve Telegram yasaklandı

Fransa’da son yıllarda görülen kısa ömürlü hükümetler, yüksek kamu borcu sorunuyla birleşince siyasi krizin derinleşmesine yol açtı. Bayrou’nun kurduğu azınlık koalisyonu, düşüş tehdidiyle karşı karşıya. Macron’un 2022’de yeniden cumhurbaşkanı seçilmesiyle başlayan yeni hükümet serüveni, Elisabeth Borne, Gabriel Attal ve Michel Barnier’nin dönemlerinin sırasıyla 1 yıl 7 ay, 8 ay ve 3 ay sürmesiyle simgeleşti.

AA muhabiri, ülkede 2024’te yapılan seçimlerden sonra yaşanan süreci ve hükümet krizlerini derledi.

Macron, aşırı sağın oylarını yükselttiği 2024 Avrupa Parlamentosu seçimlerinin ardından parlamentoyu feshedip erken genel seçime gitti. Haziran ve Temmuz 2024’te yapılan iki turlu seçimlerde Macron’un partisi oy kaybetti; muhalefetteki aşırı sağcı Ulusal Birlik RN ile Sosyalist Parti PS oylarını artırdı, ancak hiçbir parti ya da ittifak mecliste salt çoğunluğu elde edemedi.

Solcu Yeni Halk Cephesi (NFP) ittifakının en çok sandalye elde ettiği seçimler, Fransız tarihinin en parçalı meclis tablosunu çıkardı ve mecliste 3 ana blok oluştu: aşırı sağ, sol ve merkez sağ. Ayrıca Macron, parlementoda sahip olduğu nispi çoğunluğu kaybetti.

Anayasa gereği dilediği kişiyi başbakan atama yetkisi olan Macron, geleneklere uygun olarak en çok milletvekili olan parti ya da gruptan başbakan atamak yerine meclisin en küçük partisi olan Cumhuriyetçilerden ılımlı bir isim olan Michel Barnier’yi 5 Eylül 2024’te başbakan olarak atadı. Barnier’nin kurduğu azınlık hükümetinde seçim galiplerinden kimse yer almadı; Barnier, “seçimin kaybedenlerinden” oluşan bir koalisyon hükümetine başkanlık etti.

Bu durum, Fransa’nın yarı başkanlık sistemiyle yönetiliyor olması ve güçlü yürütmenin inşa edildiği 5. Cumhuriyet düzeninde azınlık hükümetinin göreve gelmesi anlamına geliyordu. Barnier hükümetine muhalefet büyük tepki gösterdi; Macron’u “mağlup” çıktığı sandık sonuçlarını yok saymakla ve ülkeyi siyasi istikrarsızlığa sürüklemekle suçladılar. Ancak seçimlerden yaklaşık iki ay sonra Barnier hükümetine karşı gelen sol ittifak baştan itibaren karşı çıkarken, aşırı sağcılar gensoru önergesi sunmayarak hükümete örtülü destek verdi.

Kamu borçlarıyla darda olan ve 2025 bütçesinin onaylanması seçimler nedeniyle geciken ülkede Barnier’nin ilk zorlu sınavı bütçe tasarısına ilişkin görüşmelerdi. Barnier’nin 40 milyar avro tasarruf ve 20 milyar avro vergi artışı öngören bütçe tasarısında solcular ve aşırı solcularla uzlaşma sağlanamadı. Bunun üzerine solcular ve 3 aydır hükümete örtülü destek veren aşırı sağcılar Barnier’ye karşı gensoru önergesi sundu. Mecliste 4 Aralık’ta yapılan güven oylaması 311 milletvekilinin oyuyla Barnier hükümetinin sonunu getirdi; Fransa’da 1962’den sonra ilk kez bir hükümet muhalefetin gensoru önergesiyle düşürülmüştü.

Barnier hükümetinin düşmesi Fransa’da bir süre hükümetsiz kalacağı endişesini artırdı; Macron’a yönelik istifa çağrıları da yükseldi. Ancak Macron, görev süresinin dolacağı 2027 yılına kadar istifa etmeyeceğini yineledi. Yeni bir ismin başbakanlık koltuğuna getirilmesi için yaklaşık iki hafta süren siyasi parti liderleriyle görüşmeler sürerken, mecliste en fazla sandalye sahibi olan solcu NFP ittifakı hükümet kurmaya hazır mesajı verse de Macron’un tercihi yine aşırı sağın “hayır” demeyeceği merkez sağcı bir isimden yana oldu.

MoDem üyesi François Bayrou, 13 Aralık 2024’te başbakanlık koltuğuna getirildi. 23 Aralık’ta Bayrou’nun kurduğu yeni hükümetin de aşırı sağcıların onayını aldığı iddia edildi. Son haftalarda sosyal medya kullanıcılarının ve muhalefetin 2026 bütçesiyle ilgili talepleri yükselirken Bayrou’nun bütçe çıkmazı nedeniyle düşürülen selefi Michel Barnier ile aynı kaderi paylaşabileceği söylentileri yayıldı. Bayrou da bazı resmi tatillerin kaldırılması ve yaklaşık 43 milyar avro tasarruf yapılmasını içeren 2026 bütçesinin görüşülmesi öncesi hükümeti güven oylamasına götüreceğini açıkladı. Meclis 8 Eylül’de yapılacak güven oylamasında aşırı sağcılar ve solcuların oluşturduğu muhalefet, hükümeti düşürmek için oy kullanacağını bildirdi.

AB üyesi ülkeler arasındaki 2024 yılında Fransa, kamu borcunun GSYH’ya oranı açısından en yüksek üçüncü ülke konumunda bulundu; yüzde 113 ile. Aynı dönemde bütçe açığı yüzde 5,8 ile AB içinde en yükseklerden biri. Hükümet, kamu borcunu çevirmek için tasarruf tedbirleri uygulamaya çalışıyor fakat hazırlanan bütçe taslağı muhalefet tarafından “kemer sıkma politikaları” olarak eleştiriliyor. 2025 bütçesi Ulusal Meclis’te onaylanamadı; görüşmeler hâlâ uzlaşıya varmıyor. Hükümet düşmesi olasılığıyla karşı karşıya kalan Bayrou’nun muhalefetin desteğini almak için ikna çalışmaları sürüyor; 8 Eylül oylamasına yaklaşıldıkça 3 seçenek netleşiyor: yeni bir başbakan atamak, erken genel seçimlere gitmek veya istifa etmek.

Macron’un istifa etmesi beklenmiyor; görev süresinin dolacağı 2027 yılı yakın. Ancak iktidar kanadı daha kolay bir Meclis tablosu ve daha hızlı uzlaşmayı umuyor. Bayrou hükümetinin düşmesi halinde en güçlü seçenek, Macron’un yeni bir başbakan ataması olarak öne çıkıyor. Kulislerde üçüncü kez merkez sağ bir isimle ilerleme ihtimali tartışılıyor; Savunma Bakanı Sébastien Lecornu’nin adı sıklıkla masada. Merkez solun koalisyon desteğini almak da ihtimaller arasında bulunuyor.

Kamuoyu yoklamaları da tansiyonu yansıtıyor. Birçok ankete göre meclisin feshedilerek erken seçime gidilmesi yönünde görüşler ağır basıyor. Elabe’nin BFMTV ve La Tribune Dimanche için yaptığı 30 Ağustos anketi, olası erken seçimleri öngörüyor: RN yaklaşık %31 ile birinci, solcu NFP ittifakı %23,5 ile ikinci çıkıyor; Macron’un iktidar ortakları ise 2024’e kıyasla yaklaşık 7 puan gerileyerek %14’e iniyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/od041f33a-20db-4847-bcf6-5e3af64415f1.webp

“Fransa” ile ilgili sonuçlar

Fransa'da siyasi kriz, ekonomiyi çıkmaza sürüklüyor

Fransa, Filistin’i Tanıdıktan Sonra Ramallah’ta Büyükelçilik Açmayı Gündemde Tutuyor

Fransa'da kamu çalışanlarına Tchap ile güvenli iletişim mecburiyeti: WhatsApp ve Telegram yasaklandı

Fransa’da Kamu Borcu ve Hükümet Krizi: Bayrou’nun Azınlık Koalisyonuyla Gelen Düşüş Tehlikesi