Belçika federal hükümeti, İsrail’e yaptırımlar ve Filistin Devleti’ni tanıma konusundaki kararını olağanüstü kabine toplantısının ardından açıkladı.

Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Maxime Prevot’nun Sözcüsü Laurens Soenen’in AA muhabiriyle paylaştığı taslak metninde, Filistin’de özellikle Gazze’de yaşanan insani trajediye ve İsrail’in uluslararası hukuka aykırı eylemlerine dikkat çekildi.

İnsani yardım öncelik olmaya devam ederken, Dışişleri ve Savunma Bakanlarının Gazze’deki insani durumu iyileştirmek için çalışmalara devam edeceği, Cerulean Skies 2 benzeri hava yardımı operasyonlarının yeniden değerlendirilebileceği belirtildi. Belçika’nın tüm kanallardan Filistinlilere yardım ulaştıracağı, Kalkınma İşbirliği Bakanı tarafından bu yıl taahhüt edilen 7 milyon avroya ek olarak 12,5 milyon avro ayrıldığı kaydedildi.

Açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü’nün talebi doğrultusunda bölgede tedavisi mümkün olmayan ağır hasta çocukların tıbbi tahliyelerinin yoğunlaştırılacağı vurgulandı. Şiddet yanlısı Yahudi yerleşimciler ve Hamas mensupları konusunda ulusal düzeyde açık yaptırımlar hazırlanacağı, mali kısıtlama, malvarlığı dondurma ve ülkeye giriş yasağı gibi önlemler alınacağı belirtildi. Belçika’nın bu kişileri derhal ülkesinde ‘istenmeyen kişi’ ilan ettiği ve Şengen bölgesinde vizelerin askıya alınması için girişimlerde bulunulacağı aktarıldı. Ayrıca Belçika Göçmenlik Ofisi’nin bu kişileri Şengen Bilgi Sistemi’ne kaydedeceği belirtildi.

2009’da alınan kararın genişletilmesiyle İsrail’e yönelik tüm silah ihracatı ve transitinin yasaklanması hedefleniyor; hem askeri hem sivil kullanımlı ürünler bu kapsama dahil olacak ve federal hükümet Avrupa genelinde ambargo için girişimde bulunuyor. Uluslararası Adalet Divanı’nın (ICJ) 19 Temmuz 2024’te yayımladığı görüşe atıfta bulunularak, işgal altındaki topraklarda üretilen malların Belçika’ya ithal edilmesinin yasaklanacağı belirtildi. Yerleşim bölgelerinde yaşayan Belçika vatandaşları konsolosluk hizmetlerinden yalnızca acil durumlarda yararlanabilecek.

İsrail yerleşimlerinde yaşayanların uzun süreli D vizesi başvurularına sınırlama getirilmesi için hukuki inceleme yapılacak. Belçika vatandaşları veya ülkede ikamet edenler, İsrail veya işgal altındaki Filistin topraklarında uluslararası insancıl hukuku ihlal eder veya terör suçu işlerlerse yargılanacak. Ayrıca İsrail’in askeri uçuşlarına Belçika hava sahasının kapatıldığı, Savunma Bakanlığı’nın İsrail’den yapılan askeri ekipman ve bakım alımlarına alternatifler arayacağı ve kamu alımlarının gözden geçirileceği belirtildi.

Avrupa düzeyinde ise Belçika, İsrail ile yürütülen ticaret, araştırma ve teknoloji işbirliği anlaşmalarını askıya alma yönünde oy kullanacak; Açık Semalar Anlaşması (ASA), ACAA ve teknik işbirliklerinin durdurulmasını destekleyecek. Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Yatırım Fonu ve Europol ile İsrail arasındaki işbirliğinin de gözden geçirileceği ve İsrail’in Avrupa uydu programlarına erişiminin sınırlandırılmasının değerlendirileceği kaydedildi. Belçika ayrıca AB düzeyinde yerleşim ürünlerinin ithalatını yasaklamak için aktif girişimlerde bulunacağını belirtti.

Belçika’nın her zaman iki devletli çözümden yana olduğu vurgulanırken New York Deklarasyonu’na katılacağı belirtildi. Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetleri, E1 projesi, Gazze’deki askeri operasyonlar ve insani krizin Filistin Devleti’nin kurulmasını tehlikeye attığı ifade edildi. Ülkesi, BM Genel Kurulu haftasında Fransa ve Suudi Arabistan’ın öncülüğünde Filistin’in tanınmasının desteklenmesini açıklayacak, ancak kararın Hamas’ın yönetimden uzaklaştırılması ve tüm esirlerin serbest bırakılmasının ardından resmileştirileceğini belirtti.

Belçika, BM himayesinde insani yardım koridorlarını güvence altına almak için müdahale gücü kurulmasını destekleyecek; Filistin’de devlet inşası, demokratik kurumlar, yasal düzenlemeler için teknik destek verecek ve özel bir kalkınma programı uygulayacak. UNRWA’ya mali destek sürerken, Filistin’in IMF ve Dünya Bankası’na tam üyeliği için girişimlerde bulunulacağı ve vergi gelirlerinin Filistin Yönetimi’ne aktarılmasına destek verileceği aktarıldı.

Açıklamada Belçika’nın uluslararası platformlarda bu kararları yakından takip edeceği, uluslararası hukukun tüm taraflarca gözetilmesini talep ettiği, basın özgürlüğü ve diplomatik dokunulmazlığın korunmasına bağlı kaldığı vurgulandı. Ayrıca İran’ın bölgedeki rolü ve Devrim Muhafızları’nın AB terör listesine alınması için girişimler yapılacağı, İran’ın nükleer silah edinmesini önlemeye çalışılacağı belirtildi. Fransa, Almanya ve İngiltere’nin İran’a yönelik yaptırımları yeniden uygulama yönündeki çalışmalara destek verileceği ve Hizbullah’ın siyasi ve askeri kanadı arasındaki ayrımın kaldırılmasının savunulacağı kaydedildi.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oee0a9d5b-f41a-44e8-bd00-ea449ca1da50.webp

Belçika, Filistin Devleti'ni tanıma kararı aldı

Fox News’e konuşan Bessent, Putin'in ABD’li ve Avrupalı liderlerle yaptığı görüşmelerde dile getirilen mesajların tam tersi yönünde hareket ettiğini söyledi. 'utanç verici bir şekilde bombardıman kampanyasını artırıyor' ifadelerini kullandı.

Bessent, Moskova’ya karşı olası adımlara dair soruya ise 'Başkan (Donald) Trump ile birlikte tüm seçenekler masada ve bunları bu hafta çok yakından inceleyeceğimizi düşünüyorum' yanıtını verdi.

Başkan Trump, 15 Ağustos’ta Alaska’da Putin ile yaptığı zirvenin ardından, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sonlandırılması konusunda ilerleme sağlanıp sağlanamayacağını 'iki hafta içinde' öğreneceğini söylemiş, Moskova’ya yönelik olası yaptırımlara da işaret etmişti.

Trump, ilerleme kaydedilememesi durumunda 'büyük yaptırımlar ya da büyük tarifeler veya her ikisinin birden' gündeme gelebileceği uyarısında bulunmuştu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise Alaska zirvesinin ardından, Trump'ın yeni yaptırımlar uygulama seçeneğine sahip olduğunu ancak bunun 'görüşmelerin sonu' anlamına geleceğini belirtmişti.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/ob2775926-8a1d-429a-9e34-ef9ebc844911.webp

ABD Hazine Bakanı Bessent: Rusya'ya Yeni Yaptırımlar Masada

Venezuela, ABD’nin son dönemde ülkeye uyguladığı yaptırımlar ve askeri adımları 'düşmanca eylemler' olarak nitelendirerek Birleşmiş Milletler'de (BM) uluslararası topluma seslendi. Karakas yönetimi, BM'den Karayipler'deki ABD askeri konuşlandırmasının derhal sona erdirilmesini talep etti ve konuyla ilgili müdahale çağrısında bulundu.

BM Daimi Temsilciliği, ABD’nin Venezuela’ya yönelttiği 'maksimum baskı stratejisi'ni, Venezuela'nın barış ve istikrarını hedef alan bir politika olarak gördüğünü ifade etti. Temsilcilik, Washington’un tek taraflı yaptırımlarını, Maduro yönetimine karşı açılan davaları ve Karayipler’e asker gönderilmesini 'rejim değişikliğini meşrulaştırmaya yönelik adımlar' olarak nitelendirdi.

Bildiride, "Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti'nin BM Daimi Temsilciliği, ABD Hükümeti'nin 'maksimum baskı' stratejisi çerçevesinde yürüttüğü bu son düşmanca eylemleri uluslararası toplum nezdinde kınamaktadır" ifadelerine yer verildi.

Venezuela, ABD’nin Maduro’yu 'narco-terörizm' suçlamalarıyla hedef almasının temelsiz olduğunu savundu. BM’ye sunulan bildiride, 2025 yılında 52 tondan fazla uyuşturucunun ele geçirildiğini ve yüzlerce kaçakçılık faaliyeti engellendiğini yineledi. Ayrıca UNODC’nin Venezuela’yı 'yasadışı ekim ve kokain işleme faaliyetlerinden arındırılmış' olarak raporladığını hatırlattı.

Karakas yönetimi, ABD’nin askeri yığınağının Latin Amerika ve Karayipler'in 'Barış Bölgesi' statüsünü tehlikeye attığını belirtti. BM üyesi devletlere çağrıda bulunan Venezuela, güç yoluyla barış anlayışından kaçınılmasını ve uluslararası hukuka bağlı kalınmasını istedi.

Karakas ayrıca Washington’un baskı politikasıyla ilgili bir kronoloji paylaştı: 2015’te Obama döneminin Venezuela’yı 'olağan dışı tehdit' olarak ilanı, Trump dönemindeki petrol sektörüne yönelik yaptırımlar ve darbe girişimlerine kadar uzanan süreç, 2025’te Maduro’nun 'yabancı düşmanı' ilan edilmesi, başına ödül konulması ve bu ay Karayipler’e 4.500 asker ile savaş gemileri göndermesi gibi adımlar bu kronolojinin parçalarını oluşturuyor. Bunlar, rejim değişikliğini meşrulaştırmaya dönük sistematik bir baskı kampanyasının işaretleridir.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o28a637d9-90e1-41ae-9f3f-e579bc0a12b0.webp

BM’de Venezuela, ABD’nin 'maksimum baskı' politikasını sert bir şekilde kınadı

ABD Başkanı Donald Trump, savaşın çözümünde ilerleme kaydedilmezse Rusya ve Ukrayna’ya yönelik yaptırımların devreye gireceğini açıkladı.

Sahada Rus güçlerinin Ukrayna derinliklerine doğru ilerleyişi sürerken, Zelenski bu hafta Rusya ile olası bir zirve için Türkiye de dahil çeşitli ülkelerle temas kuracağını belirtti.

Savaş, sahadaki çatışmalar ve diplomatik girişimlerle birlikte kritik bir dönemeçte. Beyaz Saray’da gazetecilere konuşan Trump, tango yapmak için iki kişinin gerektiğini ima edercesine Ukrayna’nın savaşı sürdürmesinde Kiev yönetiminin rolüne işaret etti. Bunu engelleyebileceksem çok maliyetli olacak bir tarife sistemi kullanarak yaptırımları uygulamaya başlayacağım dedi ve Moskova’ya yeni yaptırımlar uygulanacağını yineledi.

Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ise Ukrayna savaşının 2025 sonuna kadar çözüme kavuşmasını umduklarını söyledi. Fox News’e verdiği röportajda bu hafta Ukrayna ve diğer küresel çatışmalarla ilgili toplantılar yapacağını ve yıl bitmeden çözmeyi hedeflediklerini belirtti. Witkoff, Trump yönetiminin tarafları bugüne kadar hiç olmadığı kadar yakınlaştırdığını savundu ve Rus tarafının masaya bir barış önerisi koyduğunu ifade etti. Ayrıca Washington’un Moskova ile her gün temas halinde olduğunu belirtti. Witkoff, Putin ile Zelenski arasında ikili bir görüşmenin de görülebileceğini ve anlaşmanın sonuçlandırılması için Trump’ın masada bulunmasının gerekebileceğini söyledi.

Zelenski: Ukrayna bu hafta Rusya ile olası zirve için Türkiye dahil bazı ülkelerle temas kuracak. Türkiye, Körfez ülkeleri ve Rusya ile görüşmeler için platform sağlayabilecek Avrupa devletleriyle temaslar olacak dedi. Rusya’nın ise gerçek müzakerelerden kaçmaya devam etme niyetini gösteren sinyaller verdiğini savunan Zelenski, yeni adımlar, yeni baskılar ve tarifeler bunların hepsi masada olmalı dedi. Bu konuyu bir gün önce Kiev’de görüştüğü ABD’nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg ile de ele aldığını belirtti.

Geçen hafta ABD’nin arabuluculuk çabaları kapsamında Rusya Devlet Başkanı Putin ile yüz yüze görüşme için Türkiye, Avusturya ve İsviçre’nin potansiyel mekânlar olarak öne sürüldüğünü hatırlattı. Türkiye, savaşın ilk haftalarından bu yana Moskova ile Kiev arasında önemli diplomatik temaslara ev sahipliği yaptı. İstanbul’da 16 Mayıs, 2 Haziran ve 23 Temmuz’da düzenlenen üç tur barış görüşmesi, büyük çaplı esir takasları ve olası barış mutabakatlarının taslaklarının değişimiyle sonuçlandı.

Sahada son durum: Ukrayna, Rusya’nın Dnipropetrovsk’un kritik bölgesine girdiğini kabul etti. Ukrayna güçleri, Rus ordusunun Zaporizke ve Novoheorhiivka köylerini ele geçirmeyi başaramadığını söyledi; bölgede yoğun çatışmalar sürüyor. Rusya ise Donetsk bölgesinden daha derine ilerlemeye çalışırken bu bölgeye odaklandığını savundu. Savaş öncesinde Dnipropetrovsk’un nüfusu 3 milyonu aşıyordu ve Donetsk ile Luhansk’tan oluşan Donbas’ın ardından Ukrayna’nın en büyük ağır sanayi merkezi olması bekleniyordu.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/od7388941-b3b0-4f25-879c-2bde98658c22.webp

Trump’tan Ukrayna ve Rusya’ya yaptırım tehdidi… Diplomatik çabalar sürerken cephede çatışmalar yoğunlaşıyor

Macaristan dışındaki AB ülkeleri, 27 Ağustos'ta Rusya'nın başkent Kiev başta olmak üzere birçok Ukrayna kentinde yürüttüğü saldırılar karşısında ortak bir açıklama yayımladı.

"Ukrayna halkıyla dayanışma içindeyiz, saldırıları en güçlü şekilde kınıyoruz" ifadeleriyle başlayan açıklamada, Kiev'deki AB delegasyon binasının ağır hasar aldığı hatırlatıldı. Açıklamada, "Diplomatların ve diplomatik personelin hayatını tehlikeye atmak, Viyana Sözleşmesi'nin açık ihlalidir" denildi.

Açıklamada ayrıca Kiev'deki British Council binasının da büyük hasar gördüğü ve bir güvenlik görevlisinin yaralandığı kaydedildi.

"Sivillere ve sivil hedeflere yönelik kasıtlı saldırılar savaş suçudur" ifadeleriyle açıklama güçlendirilirken, AB'nin Ukrayna'ya desteğini sürdüreceği ve Rusya'ya yönelik 19'uncu yaptırım paketiyle ilgili çalışmaları hızlandıracağı belirtildi.

Açıklamada ayrıca Ukrayna'nın Mart 2025'ten bu yana koşulsuz ateşkese bağlı kaldığı ve barışa hazır olduğunu defalarca ifade ettiği hatırlatılarak, Rusya'nın buna rağmen saldırılarını yoğunlaştırdığı savunuldu.

"Rusya öldürmeye son vermeli ve barış için gerçek bir irade ortaya koymalıdır." Denilen açıklamada, AB'nin ABD başta olmak üzere uluslararası ortaklarla birlikte kapsamlı, adil ve kalıcı bir barış için çalışmaya devam edeceğinin altı çizildi.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o76ecc75f-9dec-4ad0-8a60-49c15ad3e197.webp

AB, Rusya'ya yönelik 19. yaptırım paketi çalışmalarını hızlandırıyor

Günümüzde İran ile Batı arasındaki nükleer anlaşma konusundaki belirsizlik, 'snapback' olarak adlandırılan bir mekanizmanın nasıl çalışabileceğini yeniden gündeme getiriyor.

2015 yılında imzalanan KOEP kapsamında Avrupa tarafı olan İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’a karşı Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını otomatik olarak geri getirebilme yetkisini içeren snapback mekanizmasını devreye soktu. Bu mekanizma, yaptırımların 30 gün içinde yeniden uygulanmasını sağlıyor.

Snapback, 2015 kararında özel bir madde olarak yer alıyor: 2231 sayılı BMGK kararı. Taraflardan herhangi biri, İran’ın yükümlülüklerini ciddi şekilde ihlal ettiğini düşünürse konuyu BMGK’ye taşıyabilir. BMGK’ye ulaştığında, 30 günlük bir süreç başlar ve bu süreçte yeni bir karar alınmazsa, daha önce kaldırılan BM yaptırımları otomatik olarak yeniden uygulanır.

Bu madde 18 Ekim 2025’te süresi dolacak. Avrupa ülkeleri, İran’ın nükleer programına da çözüm bulunamaması halinde mekanizmayı ağustos sonuna kadar işleyeceklerini duyurdular; bu, zaman açısından sınırlı bir pencerede çözüm arayışını getiriyor.

Tarihsel olarak bakarsak, İran ile BMGK’nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere) ile Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te KOEP imzalandı. İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sınırlamaya ve IAEA ile tam işbirliği yapmaya söz verdi.

Yaptırımlar tarafında ise, 16 Ocak 2016’da KOEP’in BMGK onayıyla yürürlüğe girmesiyle İran’a uygulanan BM ve AB yaptırımları kaldırıldı. Ancak İran’ın taahhütlerini bozması halinde tüm yaptırımların yeniden uygulanabileceğini öngören snapback mekanizması da anlaşmaya eklendi.

ABD, 2018’de KOEP’ten tek taraflı çekildi ve İran’a ağır yaptırımları yeniden uygulamaya başladı. Avrupa ülkeleri bu adımı desteklese de yaptırımların kaldırılmasına engel olacak adımlar atmadı. İran ise bu süreçte nükleer taahhütlerini aşamalı olarak durdurdu ve uranyum zenginleştirme oranını yüzde 3,67’den yaklaşık yüzde 60’a yükseltti.

Biden yönetiminde yeniden görüşmeler başladı, ancak sonuç alınamadı. Aralık 2024’te İran ile E3 arasında dışişleri bakanları düzeyinde yeniden görüşmeler başladı, fakat ilerleme kaydedilemedi. Nisan 2025’te ABD ve İran, Umman üzerinden dolaylı görüşmelere başladı; Maskat ve Roma’da beş tur görüşme gerçekleştirildi. İlk aşamalarda olumlu açıklamalar yapılsa da talepler teknik aşamaya geçince ortak bir çözüm bulunamadı.

Avrupa ülkeleri, Mekanizmanın devreye girmesi için şartlar oluşursa İran ile yeniden müzakereye çağırdı ve 25 Temmuz’da İstanbul’da, 26 Ağustos’ta da Cenevre’de Avrupalı muhataplarıyla görüşmeler yaptılar. Ancak çözüm henüz bulunamadı.

İran, mekanizmanın işletilmesine dair Avrupa ülkelerinin hukuki dayanağını reddederken, ABD’nin çekilmesi sonrası Avrupa’nın da yükümlülüklerini yerine getirmediğini ve dolayısıyla “katılımcı” statüsünü kaybettiğini ileri sürüyor. Buna karşın Avrupa, ABD’nin çekilmesinin ardından bile 2231 sayılı kararın kendilerine mekanizmayı işletme yetkisi verdiğini savunuyor.

Asıl mesele, 2231 sayılı karar kapsamında bir devletin BMGK’ye şikâyetiyle başlayan 30 günlük süreçte kararın kabul edilip edilmeyeceğidir. Zaman aşımına uğrarsa, 2015 KOEP kapsamında kaldırılan BM yaptırımları yeniden yürürlüğe girer; bu durumda 2006-2010 dönemi 1696, 1737, 1747, 1803, 1835 ve 1929 sayılı kararlar yeniden uygulanır.

En kritik yaptırımlar ise 1929 sayılı karar kapsamında deniz yoluyla yapılan sevkiyatların denetlenmesi ve gerektiğinde el konulmasına yönelik yetkilerdir. Ayrıca silah ambargosu ve İran’ın nükleer başlık taşıyan füzeleriyle ilgili sınırlamalar da yeniden uygulanır.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/od76b944d-0912-45a6-978d-6261c9b9b4ee.webp

“Yaptırımlar” ile ilgili sonuçlar

Belçika, Filistin Devleti'ni tanıma kararı aldı

ABD Hazine Bakanı Bessent: Rusya'ya Yeni Yaptırımlar Masada

BM’de Venezuela, ABD’nin 'maksimum baskı' politikasını sert bir şekilde kınadı

Trump’tan Ukrayna ve Rusya’ya yaptırım tehdidi… Diplomatik çabalar sürerken cephede çatışmalar yoğunlaşıyor

AB, Rusya'ya yönelik 19. yaptırım paketi çalışmalarını hızlandırıyor

Snapback Mekanizması Nedir ve İran’a Karşı Hangi Yaptırımlar Geri Getirilebilir?