CHP'de Mutlak Butlan Tartışması ve Kurultay Süreci

CHP’de kurultay sürecine ilişkin davada mutlak butlan tartışması öne çıktı. Eski Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, mutlak butlan kararı çıkması durumunda partiye döneceğini belirtti; CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise görevi kabul etmenin tarihi hata olacağını söyledi. Bu gelişmelerle birlikte mutlak butlan tartışması gündemin bir numaralı konusu haline geldi. 15 Eylül tarihinde saat 10.00’da Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde duruşma başladı.

Kılıçdaroğlu’nun partiye dönüşüne dair iddialar ve kendi açıklamaları, mutlak butlan kavramının ne anlama geldiği konusunda açıklamalar yapılmasına yol açtı. Kılıçdaroğlu, tanımıyorum ifadesinin hukuki olarak bir karşılığı olmadığını ifade etti.

Mutlak Butlan Nedir?

Mutlak butlan, bir hukuki işlemin en başından itibaren yasaya açıkça aykırı olması nedeniyle geçersiz sayılmasıdır. Bu tür işlemler başlangıçtan itibaren hiçbir hukuki sonuç doğurmaz; geçersizliğin kaynağı genellikle kamu düzenine aykırılık, genel ahlak kurallarına ters düşme, konunun fiilen imkânsız olması veya tarafların hukuki ehliyetlerinden yoksun olması gibi ağır sebeplerdir. Mahkemeler mutlak butlan durumunu tarafların talebi olmasa bile kendiliğinden dikkate alabilir.

Nisbi Butlan Nedir?

Nisbi butlan, hukuki işlemin bazı özel sebeplerden ötürü geçersiz sayılabildiği, ancak bu geçersizliğin yalnızca ilgili tarafların talebiyle gündeme getirilebildiği bir durumdur. Bu tür bir butlan genellikle taraflardan birinin iradesinin sakatlanması gibi hallerde ortaya çıkar ve hukuki işlemin geçersizliği otomatik olarak değil, ancak tarafın beyanıyla geçerlilik kazanır. Hata, hile veya tehdit sonucu yapılan sözleşmeler nisbi butlan kapsamına girer.

Dava Süreci ve Gelişmeler

CHP’nin 4-5 Kasım 2023’te yaptığı 38. Olağan Kurultayı ile 6 Nisan 2025’teki 21. Olağanüstü Kurultayı’nın iptali istemiyle açılan dava 15 Eylül Pazartesi günü görüldü ve mutlak butlan davası saat 10.00’da başladı. İddiaların odaklandığı konuya ilişkin açıklamalar, Kılıçdaroğlu’nun partiye dönüşü ve Özgür Özel’in itirazı bağlamında sürdü. Kılıçdaroğlu, tanımıyorum ifadesinin hukuki karşılığı olmadığını ifade etmişti.

Butlanın Dayandığı Başlıca Gerekçeler

• Kamu Düzenine Aykırılık: Bir işlemin toplumun temel düzenine, hukuki istikrara veya devletin temel ilkelerine aykırı olması.
• Ahlaka Aykırılık: Toplumun genel ahlak anlayışına ve etik değerlere aykırı hukuki işlemler.
• Konunun İmkânsız Olması: Sözleşmenin konusunun objektif olarak imkânsız olması.
• Hukuki Ehliyetin Bulunmaması: Taraflardan birinin hukuki ehliyetinin olmaması.
• Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık: Kanunda açıkça belirtilmiş kurallara aykırı işlemler.
• Gerekli Şekil Şartlarına Uyulmaması: Şekil şartlarına uyulmaması durumunda geçersizlik.
• Konunun Hukuka Aykırı Olması: İşlemin konusu suç teşkil ediyorsa veya hukuka aykırıysa mutlak butlan gündeme gelir.