<h2>TBMM'de MASAK'a Anlık Müdahale ve Hesap Dondurma Yetkisi Geliyor</h2>
1 Ekim'de başlayacak yeni yasama yılıyla birlikte MASAK'ın yetkilerinde düzenleme yapıldığı iddia ediliyor. Yeni yasa, şüpheli işlem olarak görülen banka hesaplarına anında müdahale edilmesini öngörüyor ve hesaplar üzerinde hızlı kararlar alınmasını mümkün kılıyor. Yeni Şafak'tan Uğur Duyan’ın haberine göre, Türkiye’nin de üyesi olduğu FATF’nin yeni düzenlemeleriyle kara paranın önüne geçilmesi için önemli adımlar atılacak.
Bu düzenleme kapsamında kaynağı belirsiz durumda kalan ve kişinin ya da kurumun maddi gücü ile mali göstergeleri aşan hareketlilikler için anlık izleme sistemi devreye alınacak. Banka hesaplarındaki olağandışı işlemlerin doğrudan takibe alınmasının ötesinde, hesaba anında el konulması ya da dondurma işlemlerinin yapılması için gerekli hukuki zeminin oluşturulması planlanıyor.
Meclis açıldıktan sonra FATF’ın kara para ile mücadele için açıkladığı yeni kriterler Türkiye mevzuatına eklenecek. MASAK’a yeni teknolojilerin yardımıyla saniyeler içinde şüpheli işlemlere müdahale etme yetkisi verilecek ve mali denetimin kapsamı bankalar ile finans kuruluşları aracılığıyla yapılan işlemlerde genişletilecek. Kaynağı belirsiz kalan işlemler, maddi güç ve kredi notu gibi temel ölçütler göz önüne alınarak finansal olarak açıklanması mümkün olmayan ya da olağandışı görülen tüm işlemler doğrudan takibe alınacak.

TBMM'de 1 Ekim'de başlayacak yeni yasama yılıyla MASAK'a yeni yetkiler verilmesi ve şüpheli banka hesaplarına anında müdahale ile hesap dondurma seçeneklerinin hukuki zemin kazanması planlanıyor; FATF kriterleri Türkiye mevzuatına entegre edilecek ve finansal denetim kapsamı genişleyecek.

TBMM'de MASAK'a Anlık Müdahale ve Hesap Dondurma Yetkisi Geliyor

Starbucks, mali performans hedeflerini karşılayamayan mağazaları kapatma ve yaklaşık 900 kurumsal çalışanını işten çıkarma kararı aldı. ABD ve Kanada'daki yüzlerce mağazanın kapatılması planlanıyor.Seattle merkezli kahve devi, kapatılacak pozisyonlar için yakın zamanda çalışanlara bildirimde bulunacağını açıkladı. CEO Brian Niccol, perşembe günü gönderdiği mektupta bazı kafelerin de müşteri beklentilerini karşılamadığı gerekçesiyle kapanacağını belirtti.İnceleme sonucunda şirket, birçok mağazanın mali hedeflerini tutturamadığını ortaya koydu. Yüzlerce mağazanın kapatılmasıyla birlikte yaklaşık yüzde 1'lik bir çalışan grubu işten çıkarılacak. Kuzey Amerika'daki toplam mağaza sayısı bu yıl sonunda geçen yıla göre 124 azalarak 18 bin 300'e düşecek.Ayrıca işten çıkarılan çalışanlara tazminat ve çeşitli destek paketleri sunulacağı duyuruldu.

Starbucks mali hedeflerini karşılayamayan mağazaları kapatacak ve yaklaşık 900 kurumsal çalışanını çıkaracak. ABD ve Kanada'daki çok sayıda mağazanın kapanması bekleniyor; Kuzey Amerika'daki toplam mağaza sayısı bu yıl sonunda 18,300'e düşecek. Şirket, işten çıkarılanlara tazminat ve destek paketleri sunacağını açıkladı.

Starbucks, Mali Hedeflerini Tutturamayan Mağazaları Kapatıyor ve Yaklaşık 900 Kurumsal Çalışanını İşten Çıkarıyor

BDDK'ın 19 Eylül haftasına ait bankacılık sektörü verilerine göre, bankalardaki toplam kredi hacmi 20 trilyon 819 milyar TL'ye yükseldi.Bu dönemde bireysel kredi kartları ve tüketici kredileri toplamı 5 trilyon 6 milyar TL oldu; bu kalemlerin alt dağılımı ise bireysel kredi kartı borçları 2 trilyon 461 milyar TL ve tüketici kredileri 2 trilyon 544 milyar TL olarak kayda geçti.Ticari ve diğer krediler ise 15 trilyon 813 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.

BDDK verilerine göre 19 Eylül haftasında toplam kredi hacmi 20 trilyon 819 milyar TL'ye yükseldi. Bireysel kredi kartı ve tüketici kredileri toplamı 5 trilyon 6 milyar TL olarak kayda geçti; bu kalemler içinde bireysel kredi kartı borçları 2 trilyon 461 milyar TL, tüketici kredileri 2 trilyon 544 milyar TL olarak belirlendi. Ticari ve diğer krediler ise 15 trilyon 813 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.

BDDK Verilerine Göre 19 Eylül Haftasında Kredi Hacmi 20 trilyon 819 milyar TL'ye Yükseldi

<h2>İller Bazında Beşeri Sermaye Endeksi (BESE) Raporu</h2>
Beşeri Sermaye Endeksi (BESE), Dünya Bankası tarafından 0 ile 1 arasında değerlendirilen ve ülkelerin geleceğe dönük beşeri sermayelerini karşılaştırmaya olanak tanıyan bir göstergedir. 2021-2023 dönemine ilişkin il bazında açıklanan sonuçlar, Türkiye'nin beşeri sermayesinin hızla eridiğini ve AB ortalamasının çok altında kaldığını ortaya koyuyor. 2023 sonunda BESE değeri 0,690 olarak kaydedildi; bu, 2022'ye göre yüzde 0,9’luk bir düşüştür. 2021'de 0,693 olan BESE, 2022'de 0,696'a yükselmesine karşın 2023'te deprem ve krizlerin etkisiyle geriledi. Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin ortalaması ise 0,730 olup Türkiye bu değerle kıyaslandığında önemli bir fark yaşıyor.
İllere göre incelendiğinde Çanakkale 0,781 ile en yüksek değere ulaşırken, Antalya 0,761, Erzincan 0,756, Eskişehir 0,755 ve Rize 0,749 gelen değerlerle takip ediyor. En düşük değer ise 0,599 ile Şırnak'ta kaydedildi. 6 Şubat depremlerinin ağır insani ve ekonomik yıkımı, okulların ve hastanelerin sıkıntılı durumuna yol açmış ve altyapının zarar görmesiyle Türkiye genelinde BESE üzerinde belirleyici bir etki yaratmıştır. Depremler sonrası ülkedeki sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi, sahra hastanelerinin kurulması gibi adımlar bu döneme ilişkin bazı göstergelerin iyileşmesini sağlasa da genel tablo karanlık kalmaya devam ediyor.
<h3>Alt Bileşenler ve Türkiye</h3>
Endeksin alt bileşenlerinde Türkiye tablosu iç açıcı değil. Dünya Bankası'nın 174 ülkeyi karşılaştırdığı küresel BESE verilerinde 2023 sonunda Türkiye 0,690 değerine gerilemiş; hayatta kalma yüzde 0,3 azalarak 0,985'e inerken, eğitim yüzde 0,8 düşüşle 0,725 puana indi. Buna karşılık sağlık yüzde 0,2 artışla 0,966 olarak kaldı. Bu gelişmelerde 6 Şubat depremi sırasında ve sonrasında kurulan sahra hastanelerinin etkisinin olduğu ifade ediliyor.
<h3>Gençler ve Çocuklar</h3>
Türkiye'deki gençler ve çocuklar için gelecek pek iç açıcı görünmüyor. TÜİK'in Türkiye Çocuk 2025 Araştırması sonuçlarına göre 15 yaş altı her 100 çocuktan 32'si, toplamda 7 milyon 39 bin çocuk, açlık sınırının altında yaşıyor. 15 yaş altı çocukların yaklaşık 6,7 milyonunun et/tavuk/balık gibi protein içeren gıdalara erişimi yok; 7,8 milyon çocuk hiç bisiklete binmiyor veya parklarda oynamıyor; 2,5 milyon çocuk için uygun ayakkabı veya yeni bir kıyafet alma imkanı bulunmuyor. 5,5 milyon çocuğun oyuncağı yok ve yaklaşık 4 milyon çocuk yaşına uygun kitap okuyamıyor; 14 milyon çocuk sanatsal ve kültürel etkinliklerden yoksun. 11 milyon çocuğun tatil hayali yok; toplam nüfusun yüzde 28,4'ü yoksulken çocuk yoksulluğu yüzde 35,3 ile bunun üstünde seyrediyor. OECD ülkeleri karşısında Türkiye, çocuk yoksulluğu açısından Costa Rica'dan sonra en yüksek konumlarda yer alıyor. Beyin göçü nedeniyle her yıl yüz binlerce beşeri sermaye kaybediliyor ve gelecek nesiller için durum giderek tehdit oluşturuyor.

BESE 2021-2023 verilerine göre Türkiye'nin beşeri sermaye endeksi 0,690'a geriledi ve AB ortalamasının çok altında kaldı. 6 Şubat depremleri ve kronik ekonomik kriz, alt bileşenlerde düşüşe yol açtı; Çanakkale en yüksek il BESE değerine ulaştı. Türkiye'de çocuklar ve gençler için tablo karanık kalırken yoksulluk ve eğitim olanaklarına erişimdeki eşitsizlikler, beşeri sermaye kaybını sürdürerek ülkenin geleceğini tehdit ediyor.

Türkiye Beşeri Sermaye Endeksi 2021-2023'te Düşüş Gösterdi; AB Ortalamasının Altında ve Çanakkale İl Bazında Zirve

ABD Merkez Bankası Fed’in faiz indirimi kararının ardından altın yatırımcılarının bakış açısı değişti. Dalgalı bir seyir izleyen altın fiyatlarında kararın ardından tahminler yukarı yönlü revize edilmeye başlandı. Yatırımcılar altın fiyatları ne olacak sorularının yanıtını arıyor; Citibank’ın altın tahmini gündemde yer alıyor.
Fed’in faiz indiriminin ardından altın fiyatlarında hareketlilik olması beklenirken güvenli liman olarak görülen altın ters köşe yaptı ve beklenen hareketlilik gerçekleşmedi.
Haftanın son gününde altın fiyatları ne oldu? 19 Eylül Cuma itibarıyla Gram Altın 4855 TL, Çeyrek Altın 8091 TL, Ons Altın 3648 dolar, Yarım Altın 16181 TL, Cumhuriyet Altını 32263 TL.
Ekonomistler ve çeşitli kurumlar yılın sonuna yaklaşılırken altın fiyatı tahminlerini revize etmeye başladı. Citibank, altın için üç aylık fiyat tahminini yükseltti; ons başına 3600 dolardan 3800 dolara çıktı. Banka, altında yükselişin devam edeceğini öngördü ve küresel ekonomide sert bir yavaşlama yaşanması durumunda ons fiyatının 4000 doları test edebileceğini vurguladı.

Fed'in faiz indirimi sonrası altın için yön belirsizliği sürerken Citibank'ın tahmini yükseldi ve ons için 3800 dolar hedefi öne çıktı. Gün sonunda Gram Altın 4855 TL, Ons Altın 3648 dolar seviyesinde; Citi küresel ekonomide yavaşlama olasılığını işaret ederek onsun 4000 dolara yaklaşabileceğini belirtti.

TBMM'de MASAK'a Anlık Müdahale ve Hesap Dondurma Yetkisi Geliyor