Kazakistan, yapay zekâ alanında son bir yılda kayda değer kararlar alırken Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in bu konuya olan yoğun ilgisiyle stratejik hedeflere ivme kazandırıyor. 

Geçtiğimiz dönemde yurt dışı temaslarında yapay zekâ uzmanlarıyla sık sık buluşan Tokayev, Astana’da uluslararası yapay zekâ temsilcilerini ağırlıyor. Ocak ayında küresel yapay zekâ alanında tanınan girişimci Sinovation Yapay Zeka Girişim Enstitüsü Başkanı Dr. Lee Kai-Fu'yu Cumhurbaşkanlığı Sarayı Akorda’da kabul etti; bu dönemde Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı ziyarette de yapay zekâ geliştirme alanında uzmanlarla toplantılar gerçekleştirdi. 

Tokayev, devletin yetkili kurumlarıyla yaptığı toplantıda yapay zekânın geliştirilmesinin ülke için stratejik öneme sahip bir görev olduğunu ifade etti. 

Kazak hükümetinin bu alandaki stratejik hedefleri dikkat çekici: Geçen yıl 5 yıllık Yapay Zekayı Geliştirme Konsepti’ni kabul eden Kazakistan, 2029 yılına kadar yapay zekâ ile üretilen ürün sayısını beş kat artırmayı, yaklaşık 500 bin sektör uzmanı yetiştirmeyi ve 5 milyon kişiyi yapay zeka becerileri konusunda eğitmeyi hedefliyor. 

Dijital karargahı başbakanlık düzeyinde kurarak karar alma süreçlerini hızlandırmayı amaçlayan hükümet, ekonomi başta olmak üzere sağlık ve kamu alanında yapay zekânın kullanımını artırmayı; nüfusu yapay zeka okuryazarlığı konusunda bilinçlendirmeyi ve genç yetenekleri keşfetmeyi hedefliyor. 

Ayrıca bu yıl Astana’da Alem AI Ulusal Yapay Zekâ Merkezi’nin açılması ve yapay zekâya ilişkin yasanın kabul edilmesi bekleniyor. 

AA muhabirinin edindiği bilgilere göre yapay zekânın yaygınlaştırılması, uzman yetiştirilmesi ve yerel girişimcilerin desteklenmesi faaliyetleri Astana Hub Teknoparkı bünyesinde yürütülüyor. Orta Asya’da lider konumunda olan Astana Hub’da 450’si yabancı sermayeli olmak üzere toplam 1700’den fazla startup faaliyet gösteriyor. 

Üniversite öğrencilerine yönelik iki yıllık bir yapay zekâ okulu başlatan Astana Hub ayrıca 2024 yılında yapay zekâ alanında girişimlerin hayata geçirilmesi için kurduğu AI’preneurs platformu sayesinde 350 bin doların üzerinde yatırım çekmeyi başardı.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oe2e3b23f-918f-49c9-af31-04a8c3737204.webp

Kazakistan'dan Yapay Zekâ Geliştirme İçin Stratejik Adımlar

İnternet üzerinde içerik üretmek artık eskisi gibi basit değil. Sadece güzel yazmak yeterli olmuyor; yazdıklarının yapay zekâ motorları tarafından da fark edilmesi gerekiyor.

Nasıl ki merak ettiğin bir sorunun cevabını artık çoğunlukla yapay zekâda arıyorsan, senin yazdığın içeriklerin de yapay zekâ motorlarında yer alması için belli bir tekniğe ihtiyacın var. İşte tam burada GEO (Generative Engine Optimization) devreye giriyor.

GEO nedir? Generative Engine Optimization, yani Üretici Motor Optimizasyonu. SEO’dan farkı burada: odak, artık sadece Google gibi arama motorları değil; yapay zekâ destekli arama ve sohbet motorları için içeriklerin görünürlüğünü artırmaktır. Başlık yapıları, listeler, tablolar, kaynaklar gibi unsurlar bu motorlar için optimize edilir.

Peki neden GEO? İnsanlar artık arama motoruna doğrudan soru sormuyor; yapay zekâya soruyor ve cevap alıyor. GEO, bu yeni kullanıcı alışkanlığına uyum sağlamanın anahtarıdır.

GEO ile SEO arasındaki fark nedir? SEO, Google’a hazırlanmak için anahtar kelimeler ve backlink’ler gibi geleneksel unsurlara odaklanır. GEO’da hedef ise yapay zekâ modellerinin içeriği anlayıp öne çıkarabilmesidir. Örneğin SEO’da “En iyi kahve makinesi modelleri 2025” içeriği Google’da üst sıralara çıkabilirken, GEO’da aynı içerik ChatGPT’ye “2025’te hangi kahve makinesi önerilir?” diye sorulduğunda da kaynak olarak gösterilmelidir.

Kısacası: SEO Google’a; GEO ise yapay zekâ motorlarına hazırlanır.

GEO ile SEO birlikte kullanılabilir mi? Evet; aslında birbirinin rakibi değil, tamamlayıcısıdır. SEO klasik arama sonuçlarında görünürlüğü sağlar; GEO ise yapay zekâ destekli arama ve sohbet modellerinde fark edilmeni kolaylaştırır. Örneğin bir kahve makinesi satıcısıysan, SEO ile Google’da üst sıralarda görünürsün; GEO ile ise kullanıcı ChatGPT’ye “2025’te en iyi kahve makinesi hangisi?” diye sorduğunda ürünün önerilerde yer alabilir.

Gelecek trendleri: İnternet kullanıcıları davranışlarını hızla değiştiriyor; artık birçok kişi ChatGPT’ye soruyor. GEO ile içeriklerini optimize edenler, yapay zekâ asistanlarının önerilerinde daha çok görünür olacak.

GEO’nun teknik temelleri: İçeriği insan için okunabilir, makine için anlaşılır kılmak

- Anlaşılır dil kullanımı: AI modelleri net ve açık cümleleri daha kolay anlar.
- Soru-cevap formatı: Kullanıcıların sorabileceği soruları öngörüp yanıtlamak, içeriği cazip kılar.
- Kaynak güvenilirliği: AI, güvenilir kaynakları önceler; güncel ve doğrulanabilir bilgiler gerekir.
- Yapılandırılmış veri: Başlıklar, tablolar, listeler, AI’ın içeriği bütün olarak anlamasına yardımcı olur.

Bir anlamda GEO, içeriği “insan için okunur, makine için kolay anlaşılır” hale getirir.

GEO nerelerde kullanılır?
- Dijital pazarlama: yapay zekâ asistanlarında öne çıkmak.
- E-ticaret: ürün önerileri artık yapay zekâya sorulur; GEO ile daha fazla görünürlük.
- Blog ve içerik siteleri: GEO ile optimize edilen yazılar yapay zekâ özetlerinde kaynak gösterilebilir.
- Sektörler: Turizm, sağlık, eğitim gibi; kullanıcı sorularına hızlı yanıt veren yerler en çok fayda görür.

GEO’nun geleceği: Geleneksel SEO yıllarca kalp görevi görmüşken, GEO yapay zekâ çağının yeni oyunu. İnsanlar bilgiye ulaşırken “önce Google’a yaz, sonra makaleyi oku” yerine “önce AI’a sor, sonra cevabı oku” diyen bir dünyaya gidiyoruz; bu nedenle GEO markaların rekabette öne çıkmasını sağlayacak kilit strateji haline gelecek.

GEO içerik üreticileri için zor mu? Aslında değil. GEO’nun temeli, kullanıcıların hangi soruları soracağını tahmin etmek ve net, güvenilir yanıtlar sunmaktır. Örneğin “İzmir’de hafta sonu nereye gidilir?” gibi bir soruya net cevaplar veren içerik, GEO için zaten avantajlıdır. Yapay zekâ motorları bu tür içerikleri anlamak ve kullanıcıya sunmak için daha istekli olur.

Özetle GEO, içerik üreticiler için “ekstra zor” değildir; belki de SEO’dan daha kullanıcı odaklı ve doğal yazmayı teşvik eder. Uzun vadede bu, içerik üreticileri için bir avantajdır.

Gelin, teknik yönleriyle GEO’ya bakalım:

- Veri yapılandırması: AI motorları düz yazı yerine iyi yapılandırılmış içerikleri daha kolay anlar.
- Başlık (H1, H2, H3) düzeni; listeler ve tablolar.
- Soru-cevap formatı: Kullanıcıların aklındaki soruları önceden tahmin etmek ve yanıtlamak.
- Şema ve Metadata kullanımı: Şema işaretlemeleri (ör. JSON-LD) içeriğin konusunu net gösterir.
- Güvenilir kaynaklar ve referanslar: İçerikte güvenilir kaynaklar ve güncel bilgiler; dış bağlantılarla doğrulama.
- Site performansı ve erişilebilirlik: Hızlı yüklenen ve mobil uyumlu siteler, AI motorları için tercih edilir.

Özet: GEO, içeriği hem insan için okunur hem de makine için kolay anlaşılır kılmayı hedefler. Bu sayede yapay zekâ tabanlı motorlarda daha görünür hâle gelirsiniz.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o008a2d2f-49c5-4f62-8226-e983aca1582b.webp

“yapay zek” ile ilgili sonuçlar

Kazakistan'dan Yapay Zekâ Geliştirme İçin Stratejik Adımlar

Arama Alışkanlıklarını Değiştiren GEO Nedir?