Mardin'de çöpler, yeşil enerjiye dönüştürülüyor. 2014'te kurulan ve 2020'de enerji üretimine geçen Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi ve Biyogaz Santrali, çöpleri yeniden değerlendirerek hem çevreyi koruyor hem de kentin ekonomisini güçlendiriyor.

Yeşilli ilçesindeki Zeytinlik Mahallesi'nde kurulu tesis, 10 ilçeden 7'sinin temizlik ekiplerince mahallelerden, caddelerden ve sokaklardan toplanan yaklaşık 550 ton günlük çöpü işleyerek enerji üretimine başlıyor. Toplanan çöpler, depolama ve bertaraf alanında üstü kapatılarak güvenli bir şekilde saklanıyor ve üzerlerinden çıkan metan gazı elektrik enerjisine dönüştürülüyor ve enerji nakil hattına veriliyor.

Bu süreç, görüntü kirliliği ve kötü koku gibi olumsuzlukları ortadan kaldırırken yaklaşık 18 bin hanenin elektrik ihtiyacını da karşılıyor. Hastaneler ve sağlık kuruluşlarından toplanan tıbbi atıklar, soğuk hava deposu bulunan araçlarla tesise getiriliyor; burada bertaraf edilerek elektrik enerjisine dönüştürülebiliyor.

İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Daire Başkanı Hidayet Oğuz, AA’ya verdiği röportajda tesiste günlük ortalama 550 ton evsel atığın işlendiğini belirtti. Mazıdağı, Ömerli ve Dargeçit köylerinden gelen atıklar da sisteme dahil olduğunda günlük kapasite 680 tona çıkabilirken, ortalama 4,6 megavat enerji üretiliyor ve bu da yaklaşık 18 bin haneye elektrik sağlıyor. Ayrıca tesis, sağlık kuruluşlarının tıbbi atıklarını da bertaraf ediyor ve belediyeye ek gelir sağlıyor.

Oğuz, sıfır atık hedefi için planları hızla hayata geçirmek istediklerini söyledi. Geri dönüştürülebilir atıkların mekanik ayrıştırma istasyonunda ayrıştırılarak piyasaya sürülmesiyle belediyeye ek gelir elde edileceğini belirtti. Tesis bünyesinde 4,5 megavat gücünde bir güneş enerjisi santrali kurulması planlanıyor; güncel maliyet yaklaşık 200 milyon lira. 2025 içinde temel atılması hedeflenen bu yatırım, Cumhurbaşkanı’nın 2030 ve 2053 sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda ortalama 15 megavatlık enerji üretimi hedefliyor ve bu da yaklaşık 40 bin hanenin enerji ihtiyacını karşılayacak.

Tesis müdürü Muhammet Barık, 2020 yılından bu yana 7/24 çalıştıklarını ve saatte yaklaşık 2,5 megavat elektrik ürettiklerini belirtti. Tesis, zararlı gazların çevreye yayılmasını engellerken su sızıntılarını sızıntı havuzlarında toplayıp arıtma tesislerine yönlendiriyor. Beş yılda yaklaşık 1 milyon 600 bin ton çöp bertaraf edilip enerjiye dönüştürüldü; böylece karbondioksit gazının etkisiyle karşılaştırıldığında metan gazının doğaya karışması önemli ölçüde azaltıldı.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oe418e5cd-d423-45d8-9d7e-ce30aaef35e0.webp

“çöp enerjisi” ile ilgili sonuçlar

Mardin'de 18 bin hanenin elektriği çöpten karşılanıyor