İstanbul ve Kocaeli’de eğitim alan iki lise öğrencisi, Arda Çetinkaya ve Buket Atalay, atom altı parçacıkların görüntülenmesini hedefleyen projesiyle dünyanın dikkatini çekmeye hazırlanıyor.

Projelerini, NASA’nın John Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda düzenlenen bir sempozyumda anlatacaklar. Sempozyum, 8-12 Eylül’de ABD’nin Washington eyaletindeki laboratuvarında düzenlenecek olan 2025 Heliophysics Technology Sempozyumu. Bu fırsat, gençlerin merakını ve azmini küresel sahnede görünür kılıyor.

Çetinkaya ve Atalay’ın ortak tutkusu, proton ve nötron gibi parçacıklar ile elektronların aynı aileyi paylaştığı müon adı verilen parçacıkları algılayabilen sintilatör adı verilen düşük maliyetli bir dedektör geliştirmek oldu. Girişimlerini Gebze Teknik Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Kamil Çınar’ın danışmanlığında sürdüren ikili, laboratuvar olanaklarını kullanarak çalışmayı derinleştirdi ve laboratuvar ortamında testlerini tamamladı.

Çetinkaya: “Müon, evrenin ilk anlarında var olan çok eski bir parçacık. Biz de onun varlığını daha ucuz ve daha verimli bir yöntemle tespit edebilmek için bir dedektör geliştirdik.”

Atalay: “Harvard, Caltech gibi önde gelen üniversitelerin hocalarını ve öğrencilerini dinlemek, bizim için büyük bir fırsat. Projemizin NASA tarafından kabul edilmiş olması ailesini çok sevindirdi, bütçe konuları ise en büyük sıkıntımız.”

Ailelerin destekleriyle proje için gereken yaklaşık 2-3 bin doların toparlanması halinde, İstinye Üniversitesi Fizik Bölümü’nden Prof. Dr. Sertaç Öztürk’ün laboratuvar imkanlarından da faydalanabileceklerini belirtiyorlar. Çetinkaya ve Atalay’a İleri Fotonik Araştırmalar Laboratuvarı’nın kapısını açan Dr. Çınar ise gençlerin kendi içlerinden gelen motivasyonla ilerlediklerini vurguluyor.

Çınar: “Bu proje lise seviyesinin ötesinde; öğrenciler kendi çabalarıyla bu noktaya geldi ve uluslararası bir mecrada sunum yapabiliyorlar. Bu, onların bilimsel yolculuğunda eşsiz bir deneyim.”

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oe5f81c5b-3779-4f46-b4ca-6280e58607b9.webp

“NASA daveti” ile ilgili sonuçlar

Lise öğrencileri, atom altı parçacığının görüntülenmesi projeleriyle NASA'dan davet aldı