Çok Gezen Bilir! Dünyanın Farklı Temizlik Kültürleri

Temizlik her ülkede farklı bir dilde konuşulur. Kimisi evine ayakkabıyla girilmesini yasaklar, kimisi sokağı sabunlu suyla yıkamayı gelenek haline getirir. Bazı yerlerde misafir gelmeden önce ev sterilize edilir; bazı ülkelerde temizlik sadece görünüm değil, enerjiyle de ilgilidir. “Temizlik evrensel değildir” dedirten bu kültürel farklar, dünyanın dört bir yanından farklı alışkanlıklar ortaya koyar. Peki başka ülkelerde insanlar temizlik deyince neyi önemsiyor? Bu yazıda, dünyanın dört bir yanından temizlik alışkanlıklarını derledik. Belki bazıları sana “Bizim gibiymiş!” dedirtir, bazılarıysa “Bunu hiç duymamıştım!” şaşkınlığı yaratır... Türkiye Türkiye’de temizlik sadece bir iş değildir; neredeyse bir yaşam biçimi, hatta bir tören gibidir. Misafir geleceği zaman seferberlik ilan edilir. Dip köşe her yer pırıl pırıl yapılır: camlar silinir, perdeler yıkanır, halılar balkonlara çıkarılır. Sabun kokusu hâlâ evin mis gibi imzasıdır. Ayakkabuyla içeri girmek neredeyse tabu; kapıda terlik uzatılır. Mutfak temizlik ürünleri ve bezleri özel amaçlarla kullanılır; her köşe için ayrı bez ve sprey bulunur. “Temizlik imandan gelir” deyimi bu titizliğin özüdür. Temizlik sadece evi değil, ev sahibinin itibarını da parlatır. Japonya Japonya’da temizlik sadece fiziksel bir görev değildir; saygı, disiplin ve iç huzurun bir parçasıdır. Eve asla ayakkabıyla girilmez; kapı girişinde genkan denilen özel bir alan, ayakkabılar için ayrılmıştır. Her şey düzenlidir, fazlalık yoktur; çocuklar bile okulda temizlik yaparak sorumluluk öğrenir. Sokaklar temizdir, ama çöp kutusu bulamazsın; herkes kendi çöpünü evine götürür. Bu sadelik ve temizlik, minimalist yaşamla birleşince evler de zihinler de ferah kalır. Japonya’da temizlik hayatın doğal bir parçasıdır. Fransa Fransızlar için temizlik aşırı detaya inmez ama düzenlidir. Evler genelde sade bir temizlikle görünüm odaklıdır; steril değildir ama temiz görünür. Evlerde hafif kimyasal içeren ürünler yerine daha sade temizlik ürünleri tercih edilir; güçlü kimyasallardan kaçınırlar. Haftalık rutinler vardır; her gün dip köşe temizliğe gerek yoktur. Misafirler için evin toparlanmış olması yeterlidir. İtalya İtalyanlar temizlik konusunda ciddi ama telaşlı değildir; temizliğe keyif katarlar. Temizlik saatlerinde açık camlar ve fonda İtalyan müziği, sahneye ritim katar. Evler genelde seramik zeminlidir ve sık sık silinir. Yemek kültürü temizliğin merkezindedir; mutfak temizliğine özen gösterilir. Yoğun ve yorucu süpürme yerine pratik bir dikey süpürge kullanılır; temizliğin tadını çıkarırlar. İsveç İsveçliler temizlik işini sistemli ve sade bir şekilde yapar. Haftalık temizlik saatleri vardır; düzen, temizliği hafifletir. Doğal temizlik ürünleri tercih edilir ve sürdürülebilirlik önemlidir. Ev sade dekore edildiğinden, fazla eşya yoktur ve bu da temizliği kolaylaştırır. Temizlik genelde sessiz, huzurlu bir aktivite olarak görülür. Hindistan Hindistan’da temizlik hem fiziksel hem ruhsal bir eylem olarak görülür. Sabahları evin girişine su serpmek, tozu almak ve kötü enerjiyi uzaklaştırmak için yapılır. Tapınak benzeri özel köşeler günlük olarak temizlenir. Evlerde yerler genellikle elle silinir ve bu iş çoğu zaman diz çökerek yapılır. Bazı evlerde geleneksel olarak sol elle temizlik yapılmaz; hijyenin bir parçasıdır bu ayrım. Temizlik, günlük rutinin bir parçasıdır; özel bir gün beklenmez. Almanya Almanlar temizlik konusunda oldukça planlı ve dakiktir. Evde her şeyin yeri bellidir ve temizlik saatleri genellikle haftalık olarak belirlenmiştir. Pencereler sık sık havalandırılır, hatta kışın bile! Halılar yerine yer döşemeleri tercih edildiğinden silmek daha kolaydır. Geri dönüşüm konusunda da son derece duyarlıdırlar. Sokak temizliği de bireysel sorumluluk olarak görülür; apartman girişini sırayla temizlemek yaygın bir uygulamadır. Güney Kore Güney Kore’de temizlik estetik, hijyen ve teknolojiyle iç içe bir alışkanlıktır. Evlerde çoğunlukla ayakkabı çıkarılır ve özel terliklerle gezilir. Elektrikli süpürgeler, akıllı temizlik robotları ve aromatik temizlik ürünleri sık kullanılır. Banyolar çok sık temizlenir ve her gün havalandırılır. Mutfaklar modern ama sade tutulur; her şey sterilize edilir. Camlar ve aynalar sık sık silinir; parıltı önemli bir detaydır. Temizlik Kore dizilerinde bile dikkat çeker; estetik görünümle bütünleşir. Meksika Meksika’da temizlik, evin enerjisini yenilemenin bir yolu olarak görünür. Özellikle Cuma günleri temizlik yapılır; haftasonuna hazırlıktır. Evlerde bol bol kokulu temizlik ürünleri kullanılır; sabun ve çamaşır suyu kokusu klasik bir temizlik işareti gibidir. Yerler paspas yerine elle silinir. Tütsüler veya adaçayı yakılarak kötü enerji kovulur. Misafir gelmeden mutlaka her köşe düzenlenir. Mutfak temizliği ön plandadır; çünkü aile sofraları kültürün kalbidir. Arnavutluk Arnavutluk’ta temizlik, misafirperverlikle iç içe geçmiş bir gelenektir. Misafir bekleniyorsa temizlik baştan başa yapılır; yerler silinir, camlar parlatılır ve ev mis gibi sabun kokar. Ayakkabıyla içeri girilmez, genellikle terlik uzatılır. Yaz aylarında halılar yıkanır, perdeler havalandırılır; bahar temizliği bir gelenek gibidir. Temizlik burada hijyenin ötesinde saygı, özen ve misafire verilen değerin bir yansımasıdır.