Küresel Isınma ve Kuraklık Bitlis'teki Göllerin Su Seviyesini Düşürüyor

Küresel ısınmanın etkisiyle yağışlarda belirgin bir düşüş ve yükselen sıcaklıklar, Bitlis'in göllerinde su seviyelerinin yeniden gerilemesine yol açıyor. Bu yıl da durum değişmiyor. Van Gölü kıyıları başta olmak üzere Adilcevaz’daki Aygır ve Arin Gölleri ile Ahlat’taki Nazik ve Tatvan’daki Nemrut Krater göllerinde, kuraklığın etkisiyle önemli su kayıpları yaşanıyor. Çıkan sonuçlar, kıyıların bazı bölgelerinde artık su altında olan geniş alanların gün yüzüne çıkmasına neden oluyor. Besiciler, metreslerce çekilen kıyıların ardından yeşeren topraklarda hayvanlarını otlatıyor. Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, kuraklığın hem Türkiye’de hem dünyada yaşandığını, yağışlarda dengesizlik ve azalma olduğunu belirtiyor. Van Gölü Havzası’nda da kuraklığın sürdüğünü söyleyen Elmastaş, son 4-5 yılda yağışlarda sürekli bir azalma yaşandığını ve bu nedenle su seviyesinin giderek daha da düştüğünü vurguluyor. Havzada Van Gölü’nün yanı sıra Arin, Nemrut Krater, Nazik ve Aygır göllerinde yoğun bir su kaybı olduğuna dikkat çekiyor. Geçmiş çalışmalara bakıldığında Van Gölü Havzası’ndaki su seviyesi düşüşünün temel nedeninin yağışlar olduğu ifade ediliyor. Yağış azaldıkça seviye alçalması görülüyor ve bu durum son yıllarda net biçimde gözlemleniyor. Ayrıca Van Gölü’nün yeraltı su kaynaklarından beslendiği belirtilse de bu kaynaklar da azalmış durumda. Havzadaki tarım alanlarında sulama amacıyla kullanılan binlerce sondaj kuyusu bulunuyor. Suyun hızlı çekilmesiyle bazı kaynaklar kurumaya başladı ve yeraltı su seviyesi de düşüyor. Uzmanlar, kuraklığın azaltılması veya göl seviyesinin daha da alçalmasının önüne geçebilmek için kaynakların tasarruflu kullanılması gerektiğini belirtiyor. Su israfının önüne geçilecek adımların atılması, su seviyelerinin korunmasına bir nebze olsa da katkı sağlayabilir. Her gölün kendine özgü bir ekosistem olduğunu ifade eden Elmastaş, Arin Gölü’nün yarısından fazlasının çekildiğini paylaşıyor. Arin Gölü, flamingo gibi bazı kuş türlerinin yaşadığı önemli bir habitat. Nazik Gölü ve Nemrut Kalderası ise ayrı ekosistemler olarak öne çıkıyor; Nemrut, mikroklima özelliğiyle farklı canlıların yaşadığı bir alan sunuyor. Su ortamları küçülünce ekosistemde dengesizlikler ortaya çıkıyor; bu durum, havzada yaşayan canlılar için ciddi riskler taşıyor. Arin Gölü biraz daha küçülürse, belki ilerleyen dönemde bu türleri burada göremeyebiliriz. Ekosistemin bozulmaması için dengenin korunması hayati önemde.