Çocuk istismarı toplumların en hassas sorunlarından biri. Ancak faillerin bu suçu işlerken kullandıkları en tehlikeli yöntemlerden biri olan grooming çoğu zaman göz ardı ediliyor. Grooming yalnızca basit bir manipülasyon değil, sistemli bir istismar süreci. Fail önce güven kazanır, sonra çocuğu yavaş yavaş kendi kontrolü altına alır. Mağdurlar çoğu kez yaşadıkları şeyi uzun yıllar boyunca anlamaz; çevreleri de failin güvenilir görünen kimliği yüzünden şüphelenmez. Bu yüzden grooming’i tanımak ve erken fark etmek hayati öneme sahiptir.

Grooming süreci genellikle failin toplumda güvenilir bir rol üstlenmesiyle başlar. Çocuk istismarcıları çoğunlukla yabancı kişiler değildir; öğretmenler, antrenörler, bakıcılar, gönüllüler ya da aile dostları gibi güven duyulan kişiler olabilir. Fail aynı zamanda ailenin güvenini de kazanır ve yardımsever görünür. Bu maskenin ardındaki niyetler çoğu kez fark edilmez.

ABD’de eski bir futbol antrenörü olan Jerry Sandusky’nin vakası, grooming sürecinin planlı olabildiğini gösteren çarpıcı bir örnektir. O, yardım kuruluşu üzerinden çocuklarla yakın temas kurup yıllarca istismarını saklamıştır. Güven kazandıktan sonra fail mağdurla özel bir ilişki kurmaya çalışır. Araştırmalara göre çocuk istismarlarının çoğu mağdurun tanıdığı ve güvendiği biri tarafından gerçekleştirilir.

Fail, çocuğun ilgisini çeken konularla ilgilenir veya hediyeler alarak kendisini daha çekici hale getirir; duygusal eksiklikleri fark edip ona destek olan biri gibi davranır. Mağdura özel olduklarını hissettiren bir bağ kurar ve bu bağ ilerleyen dönemde istismarı sorgulamayı zorlaştırır.

İstismarcılar, mağdurlarını aniden değil yavaşça fiziksel temasa alıştırarak istismarı normalleştirmeye çalışır. Güven sağlandıktan sonra çocukla ayrıcalıklı bir ilişki kurar; hediyeler verebilir, ilgi alanlarına yakınlaşabilir ya da duygusal boşlukları doldurmaya çalışır. Çocuğa özel olduğunu hissettiren bu bağ zamanla sorgulamayı güçleştirir.

Ardından istismarcı sınırları yavaş yavaş aşar. Başta zararsız gibi görünen temaslar, zamanla daha ileri boyutlara taşınır. Başta oyun ya da şakalaşma gibi görünen davranışlar, istismar döngüsünün parçası haline gelir.

Günümüzde grooming online alanlarda da hızla yayılıyor. Sosyal medya, çevrimiçi oyun platformları, mesajlaşma uygulamaları ve canlı yayınlar, faillerin çocuklara ulaşmak için kullandığı alanlar arasında bulunuyor. Fail çoğu zaman yaşıt gibi davranan sahte profillerle güven kazanmaya çalışır; bu durum çocukların farkında olmadan yaklaşmasına zemin hazırlar.

Görünenin masum olduğu durumlar da olabilir; ancak istismar için tehlikeli bir temel oluşturur. Unutmayalım ki grooming, bir çocuğun farkında olmadan istismara sürüklenmesini sağlayan çok tehlikeli bir süreçtir. Ancak yetişkinler olarak bilinçlenir ve çocukların yanında durursak bu taktikleri erkenden tespit edip önleyebiliriz. Toplum olarak farkındalık kazanmak, çocukları korumak ve failleri durdurmak için hepimizin sorumluluk alması gerekir. Çünkü her göz ardı edilen vakada bir çocuğun güveni, sağlığı ve geleceği riske girer. Çocukların güvenliği, yetişkinlerin dikkatli olmasıyla başlar.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o729d3399-31f1-4696-a7d7-2ff80e888a29.webp

Sıkça Duymaya Başladığımız Bir Taciz Yöntemi Olan Grooming Tam Olarak Nedir?

Karacabey, Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Gökçebey Orman Fidanlık Müdürlüğünü ziyaret ederken AA muhabirine, orman yangınlarıyla mücadelenin üç aşamalı bir süreç olduğunu açıkladı: yangın öncesi çalışmalar, yangınla mücadele ve yangın sonrası yanan sahaların yeniden ormanlaştırılması.

Yangın öncesi hazırlıkların hayati önem taşıdığını vurgulayan Karacabey, şöyle konuştu: “Orman yangınlarının çıktığı anda söndürülmesi gerçekten çok zor, tehlikeli ve profesyonellik gerektiren bir iştir. Ancak yangının çıkmamasını sağlamak da tamamen insana bağlı.”

Kış aylarında ülke genelinde yaklaşık 23 bin orman köyüne ulaşarak vatandaşları yangınlara karşı bilgilendirdiklerini, çoban, avcı ve arıcılarla yüz yüze görüşüp dikkatli olmaları konusunda uyarılar yaptıklarını, çocuklara da farkındalık eğitimleri verdiklerini aktardı.

Teknik donanıma ilişkin rakamları paylaşan Karacabey, 776 gözetleme kulesinin 184’ünün akıllı kuleye dönüştürüldüğünü, 27 uçak, 105 helikopter, 14 İHA, 1786 arazöz, 2742 ilk müdahale aracı ve 830 iş makinesinin sezon öncesi hazır olduğunu kaydetti. Ayrıca 4796 yangın havuzu ve göletin dolu halde bulunduğunu belirtti.

Bu yıl 1 Ocak’tan itibaren Türkiye’de 5.624 yangının söndürüldüğünü ve bu yangınların yüzde 95’inin 10 hektara ulaşmadan kontrol altına alındığını paylaşan Karacabey, yangınların büyük bölümünün kırsalda başlayıp ormana sirayet ettiğini ifade etti.

Yangın gözetleme kuleleri ve İHA’lardan alınan görüntülerle çıkan her yangından yaklaşık 2 dakika içinde haberdar olunduğunu, müdahale süresinin ortalama 11 dakika olduğunu dile getirdi. İklim değişikliği ve kuraklığın yangınların büyümesini hızlandırdığını da dikkat çekici bir unsur olarak gördü.

2025 yılı rakamlarına göre orman yanginlarının yüzde 96’sının insan kaynaklı olduğuna işaret eden Karacabey, şu açıklamayı sürdürdü: “Bu yangınların da neredeyse tamamına yakını ihmal ve dikkatsizlik sonucu. Sadece 137’si kasıtlı olarak yakılmış. Anız yakılması, bahçe temizliğiyle oluşan atıkların yakılması, piknik ateşleri ve sigara izmaritleri önemli etkenler. Gördüğümüz gibi hepsi insan kaynaklı.

Biz bunu klişe bir ‘iklim değişikliği nedeniyle oluyor’ savıyla açıklamıyoruz; iklim değişikliği, sıcaklık artışı veya kuraklık tek başına yangını çıkarmıyor. Yangını başlatan kıvılcım maalesef insan eliyle çıkarılıyor.”

Fotoğraf: Fadime Yılmaz Elma/AA

Ormancılıkta başarının doğayla uyum içinde hareket etmekten geçtiğini vurgulayan Karacabey, “Doğaya karşı bir şey yapmak mümkün değildir. Doğayla savaşan insanın bugüne kadar kazandığı görülmemiştir.” dedi ve tüm ormancılık çalışmalarında bu ilkeyi benimsediklerini belirtti. “Doğayı taklit etmek ve doğada olanı devam ettirmek gerekir; çünkü ormanlarımızın yüzde 97’si doğal ormandır.”

Orman alanlarında ağaç türlerinin değiştirilmesinin doğru yaklaşım olmadığını belirten Karacabey, doğal dengenin korunmasının önemine vurgu yaptı. Yanan sahalardan önce ölü ya da hayatını kaybetmiş ağaçları çıkardıklarını hatırlatarak etüt ve proje ekiplerinin görevlendildiğini, ileride benzer bir yangın yaşanması halinde yangının bütün blok ormanı etkilememesi için tampon bölgeler oluştuklarını, yerleşim yerleri ile orman arasındaki veya ziraat arazileriyle orman arasındaki alanlarda zonlar (alanlar) yaptıklarını söyledi.

Yangınların önlenmesinde basit davranışların büyük farklar yaratabileceğini söyleyen Karacabey, vatandaşlara şu çağrıyı yaptırdı: “Yoldan geçerken sigara izmariti atmayın, izin verilen alanlar dışında piknik yapmayın, tarlalardaki anızı yakmayın ya da bahçelerden çıkan atıkları yakmayın; bu ülkenin ormanlarının yanmamasını sağlayın. Yıllardır bu köylerde yaşıyoruz diye ‘bize olmaz’ demek yerine, artık ‘her şey olabilir’ diye bakmalıyız.”

Dünyada da büyük orman yangınlarının yaşandığına atıfta bulunan Karacabey, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Portekiz ve İspanya’da milyonlarca hektarlık ormanların küle döndüğünü anımsattı. Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sistemi verilerine göre Türkiye’nin dünyada orman yangınlarıyla mücadelede önde gelen ülkelerden biri olduğuna dikkat çekti. “Yangınla mücadeleyle övünmek doğru değildir; büyük bir felaket bir anda tüm verileri alt üst edebilir. Nerede bir yangın varsa, onu söndürmek için kahramanca çalıştığını bildiğimiz personelimiz var.” diye konuştu.

Karacabey, teşkilat personelinin cansiperane mücadele ettiğini vurgulayarak, “İleri geri söylenen sözler, ‘Yeteri kadar mücadele edilmiyor’ ya da ‘Orman yangınlarıyla mücadelede yetersiziz’ gibi ifadeler, o insanların emeğine saygısızlıktır ve emin olun o kahramanları üzüyor bu tür haberler.” dedi.


https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/od95a4a24-81ce-4e1d-8791-7630f536aff8.webp

“farkındalık” ile ilgili sonuçlar

Sıkça Duymaya Başladığımız Bir Taciz Yöntemi Olan Grooming Tam Olarak Nedir?

İhmal ve dikkatsizlik yangın riskini büyütür; farkındalık hayati önem taşıyor