Sadık dostlarımız yalnızca refakatçi değil; onların inanılmaz koku alma gücü yıllardır uyuşturucu ve bomba tespitinde kullanılıyor.

Aynı yetenek, bazı hastalıkların erken fark edilmesinde de rol oynuyor. Son yıllarda yapılan çalışmalar, köpeklerin kanseri de önceden algılayabildiğini gösteriyor. Hem laboratuvar araştırmaları hem de gerçek vakalar, köpeklerin kanser hücrelerinin bıraktığı özel kokuları tespit edebildiğini ortaya koyuyor.

İnsanlarda koku algısı köpeklere kıyasla çok daha sınırlı. Köpekler kokuları insanlardan binlerce kat daha hassas ayırt edebiliyor. Araştırmalar, köpeklerin hastalık kokularını trilyonda bir oranında dahi ayırt edebildiğini ileri sürüyor. Yani bir köpek, bir hastalığın yayılan kokusunu olimpik ölçekte iki havuz dolusu suya karışmış tek bir şeker tanesi kadar düşük yoğunlukta bile algılayabiliyor.

Tıp literatüründe, köpeklerin sahiplerindeki kanseri fark ettiği pek çok vaka kaydedildi. Bazı köpekler, sahiplerinin ciltlerindeki melanom bölgelerini sürekli koklayıp yalayarak dikkat çekti; kontrollerde bu bölgelerin gerçekten kanserli olduğu saptandı. Örneğin Lauren Gauthier isimli bir kadın, burnundaki şişliği sürekli koklayan köpeğinin davranışıyla doktora başvurdu ve bazal hücreli karsinom teşhisi kondu. Başka bir örnekte, Claire Guest adlı araştırmacı, köpeğinin göğsüne dokunmasıyla fark ettiği kitleyi kontrol ettirdiğinde malign tümör tespit edildi.

Çalışmalar gösterdi ki köpekler yalnızca cilt kanseriyle sınırlı kalmayıp akciğer, meme, mesane, prostat, bağırsak, rahim ve rahim ağzı kanserlerinde de fark yaratabiliyor. Bunun nedeni, kanserli hücrelerin ürettiği uçucu organik bileşikler (VOC) olarak adlandırılan özel kokular. Köpekler bu kokuları nefeste, idrarda, terde ya da dışkıda tespit edebiliyor.

Örneğin bazı çalışmalar, köpeklerin hastaların nefeslerinden akciğer kanserini, idrar örneklerinden ise mesane kanserini ayırt edebildiğini gösterdi. Ancak umut ışığına rağmen, köpeklerin rutin taramalarda kullanılabilmesi için daha çok çalışma gerekiyor. Çünkü köpekler hangi kokuyu aldıklarını açıklayamadıkları için sonuçlar her zaman kesin değil.

Bunun üzerine bilim insanları, köpeklerin koku alma mekanizmasını taklit eden 'elektronik burun' teknolojilerini geliştiriyor. İsrail’de yürütülen klinik bir çalışmada bu cihazların kanser hastalarının nefesinden yayılan kokuları ayırt edebilip edemediği test ediliyor. MIT ile İngiltere’daki Medical Detection Dogs ekibi de köpeklerin öğrettiklerini yapay zeka sistemlerine aktarmak için çalışmalar yürütüyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/od2d2e24c-2549-4c67-a9cb-7311b9fc4175.webp

Köpekler Kanseri Hissedebilir mi

Köpekler Kanser Olan Bir İnsanı Anlayabilir mi?

Hiç yarasaların neden uyurken baş aşağı durduğunu düşündünüz mü? Bu sıra dışı uyku pozisyonu onları diğer memelilerden ayırıyor. Başta rahatsız görünebilir, hatta tehlikeli sanılabilir. Oysa yarasalar için bu durum doğal bir yetenek.

Peki bu tuhaf alışkanlığın ardında hangi sebepler var?

İlk atalarını düşünelim: ağaçlarda yaşayan, kabuk üzerindeki böcekleri avlayan memelilerdi. Avlarını yakalamak için ağaç gövdelerine baş aşağı pozisyonda bekler, elleri ve ağızlarıyla yakalarlardı. Bu süreçte arka ayaklarındaki pençeler, asılı dururken kilitlenebilecek şekilde evrimleşti. Böylece baş aşağı durmak neredeyse kas gücü gerektirmeyen bir pozisyon haline geldi. Yer çekimi bu pozisyonu korumalarına yardımcı olur; yarasa neredeyse hiç enerji harcamaz. Bu durum güvenli bir uyku alanı da sağladı.

Zamanla bazı türler yatay dalların altına veya mağara tavanlarına çekilerek yırtıcılardan korunmaya başladı. Günümüzde çoğu yarasa bu şekilde uyur, yalnızca birkaç tür ağaç yapraklarının içinde kıvrılarak istisna oluşturur.

Uçmak için hafif olmak zorunda olan yarasalar, kemiklerini inceltip kısaltarak ağırlıklarını azaltmıştır. Özellikle arka bacak kemikleri ince ve kısa olduğu için, vücut ağırlığını taşımaya uygun değildir. Üzerine basıldığında kolayca zarar görebilecek bu kemikler, yarasaların yere sağlam basmasını ve uzun süre ayakta durmasını engeller. Bu yüzden çoğu tür yerde koşamaz veya zıplayamaz. Baş aşağı durmak ise bu sorunu tamamen ortadan kaldırır. Böylece dinlenirken hem bacaklarına yük binmez hem de uçmak istediklerinde yerden kalkmak zorunda kalmazlar. Yerden havalanmak için gerekli kaldırma kuvvetini kanatlarıyla tek başına üretemeyen yarasalar, asılı durdukları yerden kendilerini bırakarak havalanmayı çok daha kolay hale getirir.

İnsanlar gibi asılı durmak için kas gücü harcamak zorunda değillerdir. Arka ayak tendonları ve bağ yapıları, pençelerini otomatik olarak kilitleyerek saatlerce hareketsiz kalabilirler. Ayrıca baş aşağı durmak, onları yırtıcılardan korur çünkü genellikle mağara tavanları, ağaç oyukları veya yüksek dallar gibi ulaşılması zor yerlere tutunurlar.

Doğada bu kadar pratik ve korunaklı bir pozisyon bulmak pek kolay değildir, bu yüzden baş aşağı uyumak yarasalar için vazgeçilmezdir.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o6a1b722d-c570-478c-b07c-6aee5d47d667.webp

Baş Aşağı Uyumun Sırrı

Yarasaların Baş Aşağı Uyumasının Sebebi Meğerse Buymuş!

Arkadaş sohbetlerinin yıldızı olmaya hazır mısınız? İşte sohbetlerin aranan ismi olmanızı sağlayacak 15 şaşırtıcı bilgi.

1) Kruvaziyer gemileri: Denizin ortasında yüzen dev bir şehir gibi olan bu gemilerde, binlerce yolcu ve mürettebat bir arada yaşar. Tuvaletlerden gelen atıklar, mutfak artıkları ve temizlik suları için yolcu katlarının altında saklı, karmaşık bir atık yönetim sistemi vardır.

2) Domatesler: 16. ve 17. yüzyılda Avrupa'da domatesler zehirli kabul edilirdi. Aristokratların ölümünün domatese bağlandığı dönemler olmuş; yanlış sınıflandırmalar ve ilginç teoriler, bu meyveyi yüzyıllar boyunca korkulan bir besin yapmıştı.

3) Cogent Psychology çalışması: Yüksek zekâya sahip kadınların kısa süreli etkileşimlerde erkekleri daha az çekici bulabildiğini ortaya koydu. Bu durum, kişisel beğeni eksikliğinden çok, daha ayrıntılı ve eleştirel bir değerlendirme sürecinin yansıması olarak yorumlanıyor. Gelin çalışmanın ayrıntılarına bakalım...

4) Sabah yorgunluğu: Sabahları alarm çaldığında hâlâ bitkin hissediyorsanız, bu durumun arkada yatan üç yaygın nedeni olabilir. Uzmanlar, gözden kaçan bu nedenleri şöyle özetliyor: demir eksikliği, uyku bozuklukları ve kronik stres. Böyle zamanlarda ne yapmalı, birlikte keşfedelim.

5) Bodrum: Türkiye’nin en gözde tatil beldelerinden Bodrum, masmavi denizi ve bembeyaz evleriyle bilinir. Peki adı neden Bodrum diye sorulduğunda akla ilk gelen ilginç hikaye nedir? Bodrum ismi aslında küçük bir yanlış anlamadan doğmuştur. Bu ilginç isim yolculuğuna çıkmaya hazır mısınız?

6) Bahşiş kültürü (Japonya): Yurt dışında seyahat ederken en çok kafa karıştıran konulardan biri de ziyaret edilen ülkenin kültürüdür. Japonya’da bahşiş vermek yaygın değildir hatta hoş karşılanmaz. Ancak bahşişe alışkın biriyseniz bu durum size zorluk çıkarabilir. Neden mi? Çünkü Japonya’da hizmet genelde standart kabul edilir ve bahşiş bazı durumlarda hizmetin doğasına zarar verebilir.

7) İstanbul ve yapay zeka: 2024 TÜİK’in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Türkiye’nin nüfusu yaklaşık %18,3’ünü İstanbul oluşturuyor. Ve bu kalabalık bir hayali, yapay zekâ tarafından oluşturulan yemyeşil bir şehir görüntüsüyle izleyenleri şaşırtıyor. İşte detaylar...

8) İnci Küpeli Kız: Barok sanatın en ünlü isimlerinden Johannes Vermeer’in İnci Küpeli Kız’ı, sade kompozisyonuyla ve büyüleyici bakışlarıyla sanat dünyasının efsaneleri arasında yer alır. Mona Lisa’ya benzetilen bu eser, bakışlarının ardındaki gizemle konuşulur. Hakkında bilinen ve bilinmeyenleri açıklıyoruz.

9) Futbol ve sürülen jel: Maçlarda bazı oyuncuların forma göğüs kısmında parlayan bir tabaka ya da sürülmüş bir jel fark edebilirsiniz. Tribünden ya da ekrandan görülen bu detay, fizyolojik ve psikolojik etkileri olduğuna inanan bir yöntemin izleri olabilir. Nedir bu madde, neden kullanılır?

10) Venedik ve güvercinler: Venedik, kanalları kadar güvercinleriyle de ünlüdür. Ancak artık güvercinlerle selfie çekmek eskisi kadar kolay değil: İtalya’da güvercin beslemek yasaktır ve kurala uymayanlara ağır para cezaları kesilir. Nedenini birlikte keşfedelim...

11) Chalaza nedir?: Yumurta kırdığınızda sarısına bağlı, ipliksi beyaz bir parça görürsünüz. Bu yapıya chalaza adı verilir ve yumurtanın en önemli koruma mekanizmalarından biridir. Chalaza nedir, yenir mi ve hangi durumlarda çıkarılır? Cevaplar burada.

12) Navajo dili: Arizona ve New Mexico’da konuşulan Navajo, Diné Bizaad olarak da bilinir; dünyanın en zor öğrenilen dillerinden biri olarak kabul edilir. 2017 verilerine göre yaklaşık 170.000 akıcı konuşanı bulunan Navajo’nun benzersiz ses sistemi ve karmaşık gramer yapısı, dilin büyüsünü artırır.

13) Kayıtta kendi sesinizi duymak: Kayıttan kendi sesinizi duyduğunuzda çoğu kişi irkiliyor; sanki daha ince, daha yabancı hatta biraz tuhaf. Bunun arkasında işitme sistemimizin çalışma şekli ve beynimizin ses algılama biçimi yatıyor. Bu farkın nedeni nedir? Gelin bakalım!

14) Kedilerin kuyruğu: Kuyruklar, kedilerin duygularını en net ileten bölümlerdir. Rahat olduklarında yumuşacık sallanır, öfkelenince sertleşir ve korktuklarında kabarır. Bu tepkinin amacı nedir ve kabarık kuyruk bize tam olarak ne anlatır? Birlikte keşfedelim...

15) Porsche ve direksiyon: Bir Porsche’nin direksiyonuna geçtiğinizde fark edeceğiniz en belirgin ayrıntı, kontak anahtarının alışılmış yerinde olmamasıdır: Porsche’de kontak solda bulunur. Bu küçük farkın arkasında hız, strateji ve köklü bir yarış geçmişi yatar; bugün de bu, markanın imzası olarak sürdürülür.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o4fca666f-4749-4276-a785-8f84423588cf.webp

“hayvanlar” ile ilgili sonuçlar

Köpekler Kanser Olan Bir İnsanı Anlayabilir mi?

Yarasaların Baş Aşağı Uyumasının Sebebi Meğerse Buymuş!

Sohbetlerin Aranan İsmi Olacaksınız: Arkadaş Ortamında Satabileceğiniz 15 Şaşırtıcı Bilgi