Bir araştırma, haftada dört gün çalışma ve üç gün izin yapmanın üretkenlik ve verimlilik üzerinde olumlu etkiler yarattığını gösterdi.

Boston College araştırmacıları, 6 ülkeden 141 şirketi kapsayan bir çalışma yürüttü. Çalışmada 2.896 çalışan; tükenmişlik, mesleki tatmin, fiziksel sağlık ve ruh sağlığı gibi dört temel kriter incelendi.

Sonuçlar, çalışan sağlığında iyileşmeler yaşandığını ve işte verimin arttığını gösterdi. Baş yazarı Wen Fan şu yorumu paylaştı: “Çalışanların sağlığında ciddi iyileşmeler saptadık. Şirketlerin de üretkenlik ve kârlılık bakımından kazançları oldu. Araştırma bittikten sonra katılımcıların yüzde 90’ı dört gün çalışma modelini sürdürmeyi seçti.”

Araştırmanın bulguları, 2.896 kişi üzerinde öncesi ve sonrası verilerin analiziyle tükenmişlik, iş tatmini, ruh sağlığı ve fiziksel sağlıkta iyileşmeler olduğunu net olarak ortaya koyuyor. Nature Human Behaviour’da yayımlanan şu ifadeler dikkat çekiyor: “Hem şirket düzeyinde hem de çalışan düzeyinde çalışma saatlerindeki azalmalar refah kazanımlarıyla ilişkili; birey düzeyindeki azalmalar ise refah artışlarını daha belirgin kılıyor. Bu ilişkinin aracılığını üç temel faktör destekliyor: iş becerisinde iyileşme, uyku problemlerinde azalma ve yorgunlukta azalma.”

Sonuçlar, gelir kaybı endişesi olmadan uygulanabilen dört günlük çalışma haftalarının refahı güçlendirdiğini gösteriyor.

Küresel bağlamda Çin’de “996” denilen çalışma düzeni hâlâ yaygın; sabah 9’dan akşam 9’a, haftada altı gün mesai birçok sektörde normal karşılanıyor. Hindistan’da da teknoloji ve finans başta olmak üzere talep yüksek; uzun mesailer, küresel talepleri karşılamak için adeta zorunluluk hâline geliyor. Profesör Fan, “Çin, Hindistan, ABD ve İngiltere gibi ülkelerde çok çalışmak bir prestij unsuru olarak görülüyor” diyor.

Japonya’da ücretsiz fazla mesai o kadar yaygın ki, aşırı çalışmadan ölümü ifade eden özel bir terim bile var: Karoshi. Ülkenin iş piyasası uzmanı Hiroshi Ono’ya göre iş, sadece bir görev değil; toplumsal bir ritüel olarak da algılanıyor. Erken işe gidip geç çıkmak, yapılması gerekenler nedeniyle değil, bağlılığı göstermek için yapılan bir davranış. Kolektif kültür bu etkileşimi güçlendiriyor; izinler ve yeni baba hakları genelde kullanılmıyor. Erkek çalışanlar bir yıla kadar izin hakkına sahip olsa da çoğu bu hakkı kullanmıyor, çünkü iş arkadaşlarına yük olmak istemiyorlar.

Profesör Fan, kendi araştırmaları ve benzer çalışmaların, fazla çalışma kültürünün hâkim olduğu ülkelerde bile bakış açısını değiştirebileceğini düşünüyor. İzlanda’da iş gücünün yüzde 90’ı ya daha kısa sürelerle çalışıyor ya da haftalık iş günlerini azaltabiliyor. Tokyo’da dört gün çalışma sistemine geçiş için projeler hazırlanıyor. Güney Kore’de ise bu yılın sonbaharında benzer bir uygulamanın denemesi başlayacak.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oefc540c2-ad13-450a-bf91-c7d72f550e8f.webp

Dört Gün Çalışıp Üç Gün İzin

Haftada 4 Gün Çalışıp 3 Gün İzin Yapmak Mümkün mü? Yeni Çalışma Modeli Araştırmasından İlginç Sonuçlar

Microsoft’un Yapay Zekâ Başkanı ve Türk kökenli CEO’su Mustafa Süleyman, yapay zekâya duyulan aşırı güvenin bugün yeni bir psikolojik risk oluşturduğunu söyledi. Süleyman, bu duruma yapay zeka psikozu adını veriyor; insanların yapay zekâyı gerçeklikten koparan sağlıksız bir bağımlılığa sürüklendiğini belirtti. Uzmanlar da bu tehlikenin sosyal medyanın erken dönemlerindeki etkilerle benzer bir rotada ilerlediğini düşünüyor.

İşte haberin ayrıntıları:

Süleyman, X üzerinden yaptığı paylaşımda yapay zekâ sistemlerinin bilinçli olduğuna dair hiçbir kanıtın bulunmadığını, fakat insanların bu algıya kapılarak yapay zekâyı aşırı şekilde bağımlı hâle geldiğini vurguladı. Özellikle ChatGPT, Claude ve Grok gibi sohbet botları üzerinden bu eğilimin giderek yaygınlaştığını belirtti.

İskoçya’da yaşanan bir olayda ise bir adam, ChatGPT’nin kendisine milyonlarca sterlin kazandırdığına inandığı için ağır bir psikolojik çöküntü yaşadı.

Great Ormond Street Hastanesi’nden Dr. Susan Shelmerdine, yapay zekâ araçlarının aşırı kullanımının ruh sağlığı için potansiyel bir risk faktörü oluşturabileceğini ifade etti. Bangor Üniversitesi’nden Profesör Andrew McStay ise bu durumu, sosyal medyanın toplumsal etkilerinin ilk dönemine benzetti ve önümüzdeki yıllarda daha ciddi sonuçlarla karşılaşılabileceğine dikkat çekti.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/ofdd4e55a-35a5-4ef7-8412-82ebd1bf283c.webp

Yapay Zeka Psikozu Büyüyor

Microsoft'un Türk CEO'su Mustafa Süleyman Uyardı: Yapay Zeka Psikozu Tehlikesi Büyüyor

Bir adam vardı; adı yoktu, çünkü adını hep zihninde unuturdu. Unutmak değil aslında, emin olamamaktı derdi. Adını, kapıyı kilitleyip kilitlemediğini, ellerinin temiz olup olmadığını… Zihninin içinde paslı bir saat vardı; akrep ve yelkovan, aynı saniyede takılıp kalmıştı. Ne kadar kurarsa kursun, hep aynı tik ve tak yankılanıyordu.

Her sabah aynanın karşısına geçerdi. Aynada kendisi değil, kuş tüylerinden örülmüş bir kafes görürdü. Kafesin kapısı açıktı aslında… ama kapının açık olduğunu bilmek yetmezdi; elli kez bakmak, dokunmak, tekrar tekrar kapatmak gerekirdi. Belki kırk dokuzuncu dokunuşta kapı kapanmamış olabilirdi...

Ellerini yıkardı, su, derisinin üstünden değil, zihninin içinden akıp gitmeye çalışırdı. Ama kir dediğin mikrop değil, düşüncenin gölgesiydi; sabun köpüğü onu beyazlatır, ama asla silip götüremezdi...

Bazen içindeki fısıltılar bağırışa dönüşürdü: Bir daha kontrol et, yoksa kötü bir şey olacak. O an, mantık susar, korku başa geçerdi. Ve o, her seferinde aynı ritüellerle, kendi zihninde bir mabedin rahibi gibi, görünmez bir Tanrıya kurbanlar sunardı: sayılar, dokunuşlar, tekrarlar…

Ama bir gün, fark etti ki, bu mabedin Tanrısı yoktu. Zincirlerini o örmüş, kapısını kendi kilitlemişti. O an anladı: Bazı hapishanelerin gardiyanı da, mahkûmu da insanın kendisidir...

Obsesif-Kompulsif Bozukluk, zihnin kendi içine kapanmış bir labirentidir; çıkış kapısını her bulduğunuzda, görünmez bir el kapıyı yeniden kapatır. Obsesyonlar, zihne musallat olan ve kovulmak bilmeyen davetsiz misafirlerdir; mantığın ışığında erimeleri gerekirken, karanlıkta daha da büyürler. Kompulsiyonlar ise bu misafirleri susturmak için yapılan törensel danslardır; elleri yıkamak, kapıları tekrar tekrar kontrol etmek ya da sayıları belli bir düzende dizmek… Hepsi, zihnin kendi yarattığı fırtınayı dindirme çabasıdır...

Beyindeki serotonin dengesizliği, bu döngünün biyolojik perdesini aralar; öğrenilmiş davranış kalıpları ve travmatik izler ise sahneyi hazırlar. OKB, tıpkı kırık bir plak gibi, aynı melodiyi defalarca çalar, her tekrar, rahatlatmak yerine yeni bir huzursuzluk tohumu eker...

Tedavi, beynin bu döngüyü yeniden yazmayı öğrenmesidir: metapsikoterapiyle labirentteki yanlış yolların haritasını değiştirmek, ilaç tedavisiyle biyolojik zemini onarmak… Ve sabırla, adım adım, zihnin zincirlerini gevşetmek. Çünkü her labirentin bir çıkışı, her döngünün bir kırılma noktası vardır; yeter ki anahtar, sabır ve bilimle aynı elde tutulsun...

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o070a5997-412b-46c9-bc86-02145900f209.webp

“ruh sağlığı” ile ilgili sonuçlar

Haftada 4 Gün Çalışıp 3 Gün İzin Yapmak Mümkün mü? Yeni Çalışma Modeli Araştırmasından İlginç Sonuçlar

Microsoft'un Türk CEO'su Mustafa Süleyman Uyardı: Yapay Zeka Psikozu Tehlikesi Büyüyor

Zihnin Kafesinde Sonsuz Döngü: OKB