Gazze Saldırıları Avrupa Siyasetinde Istifaları Tetikledi

Gazze’ye yönelik İsrail saldırıları Avrupa siyasetini sarsmaya devam ediyor. Birçok önde gelen siyasetçi ve kamuoyu figürü, yaşananları sessiz kalamayacaklarını söyleyerek görevlerinden ayrıldı. Hollanda’da Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, yasa dışı İsrail yerleşimlerinden gelen mallara ambargo, İsrail’den silah alımlarına yasak ve aşırı sağcı İsrailli bakanlara seyahat yasağı gibi tedbirlerin yanı sıra Filistin Devleti’nin tanınması talebinin koalisyon ortakları tarafından engellenmesi üzerine 22 Ağustos’ta istifa etti. Veldkamp’ın istifası bir domino etkisi yarattı ve Yeni Sosyal Sözleşme Partisi NSC’nin diğer bakanları da geçici hükümetten ayrıldı. İstifa edenler arasında NSC Genel Başkanı ve geçici hükümette Sosyal İşler ve İstihdam Bakanı olan Başbakan Yardımcısı Eddy van Hijum, İçişleri ve Kraliyet İlişkileri Bakanı Judith Uitermark, Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Eppo Bruins, Halk Sağlığı, Refah ve Spor Bakanı Danielle Jansen, Dış Ticaret’ten Sorumlu Devlet Bakanı Hanneke Boerma, Hukuki Koruma’dan Sorumlu Devlet Bakanı Teun Struycken, Vergilendirme ve Gümrük’ten Sorumlu Devlet Bakanı Tjebbe van Oostenbruggen ve Sosyal Yardımlar’dan Sorumlu Devlet Bakanı Sandra Palmen-Schlangen yer aldı. Van Hijum, hükümetin eylemlerini “uluslararası anlaşmalarla taban tabana zıt” olarak nitelendirerek, “Kısacası, artık bu iş bitti.” dedi. Başbakan Yardımcısı Dick Schoof ise istifalardan “derin üzüntü” duyduğunu belirtti ve Gazze’de kötüleşen durumu “dramatik” diye tanımladı. İstifeler, koalisyonu destekleyen sandalye sayısını 150’den 32’ye düşürdü. İngiltere’de ise birçok milletvekili, Başbakan Keir Starmer’ın İsrail–Filistin çatışmaları konusunda ateşkes çağrılarını reddetmesi nedeniyle görevlerinden ayrıldı. İşçi Partisi’nden Imran Hussain, ateşkes karşıtı söylemler nedeniyle “Çalışanlar İçin Yeni Anlaşmadan Sorumlu Gölge Bakanlığı” görevinden istifa etti. SNP’nin ateşkes çağrısını destekleyen 56 İşçi Partisi milletvekili arasında yer alan Jess Phillips da Hussain’in istifasından bir hafta sonra ateşkes önergesine oy vermemekten dolayı görevinden ayrıldı. Aynı gün Dublin Büyükelçiliği’nde görevli diplomat Mark Smith, Ağustos 2024’te İngiltere’nin İsrail’e silah satışlarına devam etmesini protesto ederek istifa etti; mektubunda “İngiltere savaş suçlarına ortak olabilir” ifadesini kullandı. Ayrıca Shaista Aziz, Amar Latif, Amna Abdullatif ve Altaf Patel gibi bazı isimler yerel meclislerindeki görevlerinden ayrıldı; eski milletvekili Lynne Jones da saldırıların başlamasından kısa süre sonra istifa etti ve Filistinli fotoğrafçı Lubaba Khalid de Starmer’ın Gazze konusundaki açıklamaları gerekçe gösterilerek görevinden ayrıldı. İspanya’da koalisyonun küçük ortağı Sumar, Aralık 2023’te Filistin konusunda yapılan parlamento oturumu sırasında Podemos lideri Ione Belarra’nın konuşmasını engellemesi nedeniyle gerildi. Belarra’nın yerine oturumda konuşan Agustín Santos, Filistin Devleti’nin tanınması, İsrail ile silah anlaşmalarının gözden geçirilmesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) devreye girmesi çağrısı yaptı; ancak konuşmasında “soykırım” kelimesini kullanmadı. Bunun üzerine Sumar’daki Podemos partili 5 milletvekili istifa etti. İrlanda’da insan hakları avukatı Michael Farrell, Gazze konusundaki sessizliği nedeniyle Avrupa Konseyi’ne bağlı ECRI’deki görevinden istifa etti. Farrell, Gazze’deki saldırılar hakkında konuşmanın insan haklarını eleştirmeyi kolaylaştıracağını savundu. Belçika’da Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot, koalisyonda sert bir duruşun sürdürülmemesi halinde hükümetin çökebileceği uyarısında bulundu. De Standaard’a verdiği demeçte Prevot, İsrail’in insan hakları ihlallerine karşı daha sert bir duruş sergilenmezse ya da Filistin’i tanımazsa kriz riskinin ciddi olduğunu söyledi. Yakında Belçika Başbakanı Bart De Wever ile konuyu görüşmesi ve önerilerini sunması bekleniyor; çözüm bulunmazsa hükümet kararlarının engellenebileceğini belirtti.