İnsan Alt Türleri Paylaşımı ve Türkiye'de Hayvan Hakları Yasa Tartışması: Etik ve Hukuk Sınırları

Geçtiğimiz yıl gündeme gelen tartışmalı kanun teklifi olan Hayvanları Koruma Kanunu 5199, 30 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu gelişme sonrası Niğde ve Ankara Altındağ illerinde köpek ölümlerinin haberleri geldi. İstanbul Valiliği ise kısa süre önce kentte sokak köpeklerinin toplatılması talimatını verdi. Bu süreçte Profesör Doktor Bengi Başer de yasanın karşıtları arasında yer aldı. Ancak Başer'in sosyal medya paylaşımlarında kullandığı ifadeler yoğun tepki topladı. Kanun teklifinin Meclis'ten geçtiği Temmuz 2024 ve 2 Ağustos 2024'teki yürürlüğe girişinin ardından pek çok şehirden köpeklerle ilgili üzücü haberler geldi. İstanbul'da valilik kararının yankıları sürerken hayvanseverler kanuna tepkilerini sürdürüyor. Başer'in paylaşımları, toplumun belli bir kesimini hedef alan nefret içeren söylemleri nedeniyle eleştirildi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, paylaşımlar nedeniyle nefret ve ayrımcılık ile halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçlarından suç duyurusunda bulundu. Ayrıca ilgili kişinin mesleki sorumlulukları gereği etik ilkelere aykırı paylaşımlar için Sağlık Bakanlığı'na disiplin başvurusu talebi yapılması planlandı. Görünen o ki sosyal medya bir tartışma alanı olarak daha da yükselirken, ırkçı ve ayrımcı söylemlerin tartışmaların önüne geçemediğini gösteriyor. Üstelik bu tartışma, estetik ve etik değerler ile kamu yararı arasındaki ince çizgiyi yeniden gündeme taşıyor. Karşı taraflar; kamuoyunda ayrımcılık ve nefret söylemine karşı duruş sergiliyor ve bilimsel, etik bir bakış açısının hakim olması gerektiğini savunuyor. Paylaşımın ardından farklı sesler yükseldi. Bazıları, insan hakları ve hayvan refahı arasındaki dengeyi savundu; bazıları ise benzer biçimde tartışılan ifadeler nedeniyle Başer’i eleştirdi. Bu süreç, hukuk ve etik saha arasında süregelen gerilimi bir kez daha gündeme getiriyor.