The Telegraph Gazetesi: Çin, Rusya'ya İHA Üretiminde Kritik Parçalar Sağlıyor

Yeni bir rapor, 2023-2024 döneminde Çin merkezli firmaların Rusya'daki yaptırıma tabi İHA üreticilerine doğrudan en az 47 milyon sterlin değerinde parça ve malzeme temin ettiğini öne sürüyor. Kapsamlı sevkiyatlar arasında uçak motorları, mikroçipler, metal alaşımları, kamera lensleri, fiberglas ve karbon fiber gibi stratejik bileşenler bulunuyor. İlginç bir biçimde, bu sevkiyatların yaklaşık dörtte biri, İran menşeli Shahed tipi İHA üreten Rus firmalarına ulaştı; bu firma, Tataristan'ın Alabuga bölgesinde faaliyet gösteren ve yaptırım listesinde yer alıyor. Gazetenin hesaplamalarına göre toplamda 97 Çinli tedarikçi bu zincire dahil. Ukrayna ordusundan anonim bir hava savunma pilotu, “Sürekli Çin'den gelen devre kartları ve çipler buluyoruz; çok net bir şekilde Çin menşeli” dedi. Pilot, bazı parçaların üzerinde üretici ve marka bilgilerini görmüş, Çin karakterleriyle yazılmış ifadeler de gördüğünü aktardı. ABD, 2024 yılında Rusya'nın Ukrayna'da kullandığı uzun menzilli Garpiya sınıfı İHA'ların üretiminde ve sevkiyatında rol aldığı iddia edilen iki Çinli firma için yaptırım uyguladığını duyurmuştu. İHA'lar, Ukrayna’nın kritik altyapısını hedef alması ve geniş kayıplara yol açmasıyla ilişkilendiriliyor; raporlar Çinli şirketlerin katkısını da işaret ediyor. Çin ise askeri ve sivil ikili kullanıma sahip ürünlerin ihracatını sıkı bir şekilde kontrol ettiğini savunuyor.