The Economist'in son analizinde, silah sanayinin dinamikleri yeniden çiziliyor. Küresel savunma harcamaları ve tedarik zincirleri üzerine yapılan düzenlemeler, iki ülkeden özellikle söz ettiriyor: Güney Kore ve Türkiye. Bu iki ülke, küresel silah ihraçlarında yükselen güçler olarak öne çıkıyor.

Güney Kore'nin yükselişi
- ABD, Avrupa ve Rusya başta olmak üzere geleneksel tedarikçi dengeleri salgın sonrası yeniden şekilleniyor. ABD hâlâ NATO ülkelerine en büyük silah ihracatçısı konumunda, ancak Güney Kore ve Fransa, ABD’den sonra ikinci basamakta yer alıyor. Kore, özellikle tank ve top konularında ABD’yi geride bırakırken, savaş uçaklarında da ABD ve Fransa’nın ardından üçüncü sıraya yükseliyor.
- Kore’nin satışları geniş bir yelpazeye yayılıyor: Suudi Arabistan’a 3,2 milyar dolarlık Cheongung–II kara-hava füze sistemi, Peru’ya 460 milyon dolarlık savaş gemisi ve Romanya’ya 1 milyar dolarlık kendi kendine hareket eden obüsler.
- En büyük anlaşma ise Polonya ile 2022’de imzalanan 22 milyar dolarlık sözleşme oldu. Bu çerçevede Polonya’da kısmen üretilen çeşitli silah sistemleri satılacak: 180 adet K2 Black Panther tankı, 672 obüs, 48 FA-50 savaş uçağı ve 288 K239 roketatar gibi unsurlar bulunuyor.
- Güney Kore’nin en iddialı programı KF-21 savaş uçağı; şu anki sürümü 4,5. nesil olarak hizmet verirken, gelecek güncellemeyle tamamen 5. nesil, kendi motorlarıyla donatılmış bir savaş uçağı haline gelmesi hedefleniyor. Bu adım, Kore’nin F-35 gibi gelişmiş ABD programlarıyla rekabet edebilme kapasitesini test edecek.

Türkiye, yükselen bir güç konumunda
- Türkiye, savunma sanayii alanında “bir diğer yükselen güç” olarak değerlendiriliyor. Son beş yılda silah ihracatı, yaklaşık 2 milyar dolardan 7 milyar doları aşacak biçimde güçlü bir artış gösterdi. Baykar’ın ürettiği TB2 insansız hava araçları, Çin modelleriyle rekabet edebiliyor; Türkiye’nin 500’ün üzerinde TB2 sabit kanatlı modeli 30’dan fazla ülkeye satıldı.
- Suudi Arabistan, daha gelişmiş Acinki dronunun ortak üretimi için 3 milyar dolarlık bir anlaşma yaparken, Baykar’ın Leonardo ile ortak girişimi ve Kızılelma drone projesi dikkat çekiyor. Leonardo’nun altıncı nesil GCAP savaş uçaklarıyla birlikte uçacak olan Kızılelma, Türkiye’nin kendi üzerinde geliştirdiği savunma ekosisteminin satanışı olarak öne çıkıyor.
- Türkiye’nin ürün çeşitliliği genişliyor: Altay tankı, toplar, füzeler, hava savunma sistemleri, radarlar, MILGEM sınıfı fırkateyn ve muhripler, Hurjet hafif taarruz/eğitim uçağı, ATAK helikopteri, silahlı dronlar ve elektronik harp sistemleri; hepsi bir arada Türkiye’nin ihracat portföyünü zenginleştiriyor.
- Stratejik iş birlikleri ve sözleşmeler de artıyor: Bu yıl başlarında Türkiye ile İspanya, 30 adet Hürjet için 1,6 milyar dolarlık ortak üretim anlaşmasına vardı. Romanya’ya 930 milyon dolarlık Otokar Cobra II zırhlı araçlar satışı ve Portekiz’e deniz ikmal gemileri için 134 milyon dolarlık sözleşme de kayda değer gelişmeler arasında.
- Avrupa Gökyüzü Kalkanı İnisiyatifi kapsamında Almanya’nın etkisiyle gelen davetler ve Türkiye’nin füzeler geliştirme kapasitesi, ülkenin Avrupa savunma tarafında da görünürlüğünü artırıyor.
- Küresel rekabette Türkiye, beşinci nesil savaş uçağı programı anlayışıyla da dikkat çekiyor: TUSAŞ Kaan projesi, Türk Hava Kuvvetleri’nin mevcut F-16 filosunun yerini almanın ötesinde, Endonezya, Azerbaycan, Suudi Arabistan ve Pakistan gibi ülkelere uygun maliyetli bir F-35 alternatifi olarak sunulabilir boyutta izleniyor.

Küresel silahlanma yarışının dinamikleri
- The Economist, Rusya’nın Ukrayna saldırısı sonrasında askeri ekipman kayıplarını telafi için kendi ordusuna yöneldiğini, Batı yaptırımlarının ise Rus firmalarının gelişmiş platformlar üretmesi için gerekli kritik bileşenleri temin etmesini güçleştirdiğini belirtiyor. 2022 karşılaştırmalı verilerde Rusya’nın silah ihracatı yaklaşık yüzde 50 geriledi; Hindistan, Vietnam ve Mısır gibi konumlardaki müşteriler ise alternatif tedarikçilere yöneldi.
- Avrupa’daki silah üreticileri, Soğuk Savaş sonrası kaybettikleri kapasiteyi geri kazanmak ve Ukrayna’ya yapılan bağışlarla tükenen stokları yeniden kurmak için zamana ihtiyaç duyuyor. Ancak bu tablo, iki iddialı orta güç olarak tanımlanan Güney Kore ve Türkiye’nin küresel pazarda avantaj elde etmesini sürdürüyor.
- Dünya genelinde silah talebindeki artış, stokların güvence altına alınması ve tedarik zincirlerinin güçlendirilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Bununla birlikte, beyin gücü göçü, maliyet kısıtlı hükümetlerin harcama pratikleri ve bazı gelişmiş teknolojilere erişimde yaşanan kısıtlamalar, bu yarışın zorluklarını da gösteriyor.

Küresel bağlam ve gelecek öngörüleri
- 2027 yılına kadar Güney Kore’nin dünyanın dördüncü büyük silah ihracatçısı konumuna yükselebileceği öngörüleri dillendiriliyor. 2022’de 17,3 milyar doları bulan satışlar, bu yıl yaklaşık 23 milyar dolara çıkabilir. Ancak Kore’nin üretim akışında Amerikan bileşenlerinin onay süreçleri ve ABD ile olan lojistik-düzenleyici bağları da dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında yer alıyor.
- Türkiye için tablo daha çok çeşitlilik, ihracat hedefleri ve stratejik ortaklıklar üzerinden öne çıkıyor. F-16 endüstriyel dönüşüm süreci, yerli üretimlerin değeri ve Avrupa ile yakın iş birlikleri, Türkiye’nin savunma sanayisini küresel piyasaya taşıyan ana faktörler olarak görülüyor.

Sonuç olarak, küresel silahlanma yarışında Güney Kore ve Türkiye, kendi özgün güç katmanlarını kurarken, geleneksel güç dengelerinin yeniden şekillendiğini gösteriyor. Bu dinamikler, yalnızca savunma sanayisini değil, uluslararası politikayı ve güvenlik mimarisini de şekillendiriyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/offa49b32-180e-4ddc-bc60-de06f3b7f615.webp

The Economist: Güney Kore ve Türkiye, küresel silahlanmada yükselen güçler

Ulusal Meclis'te beklenen karar çıktı. 163 üyenin hazır bulunduğu oylamada 115'i yasa tasarısının lehine oy kullandı.

Yeni yasa, ders saatlerinde öğrencilerin cep telefonu ve akıllı cihazlarını kullanamayacağını öngörüyor; engelli öğrenciler ve özel eğitim ihtiyacı olanlar ile acil durumlar için istisnalar tanınacak.

Yasa, 2026 yılının Mart ayında başlayacak yeni eğitim-öğretim döneminde yürürlüğe girecek.

Ülkede milletvekilleri, veliler ve öğretmenler akıllı telefon kullanımının öğrencilerin akademik başarısını olumsuz etkilediğini ve ders çalışmaya ayırabilecekleri zamanı azalttığını savunuyor.

Muhalefetteki Halkın Gücü Partisi Milletvekili Cho Jung-hun, tasarının sunumu sırasında yaptığı konuşmada, "Öğrencilerin beyin gelişimi ve duygusal olgunluğu üzerinde akıllı telefon bağımlılığının son derece zararlı etkilerine dair ciddi bilimsel ve tıbbi kanıtlar mevcut." dedi.

Güney Kore Eğitim Bakanlığı verilerine göre, ülke nüfusunun yaklaşık dörtte biri telefon bağımlısı yaşıyor. Bu oran, 10-19 yaş aralığında yüzde 43’e çıkıyor; araştırmalara göre gençlerin üçte birinden fazlası, sosyal medyada geçirdikleri zamanı kontrol etmekte zorlanıyor.

Güney Kore, telefon yasağını kanunlaştırırken Fransa, Finlandiya, İtalya, Hollanda ve Çin'de de çeşitli düzeylerde öğrencilerin telefon kullanımına kısıtlamalar getirilmişti.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o2ed91abe-afc3-48f8-bd94-893c385efd98.webp

Güney Kore'de Okullarda Ders Saatlerinde Cep Telefonu Kullanımı Yasaklanıyor

Güney Kore’de Starbucks şaşırtıcı bir karar açıkladı. Ülkede kafelerin çalışma alanı olarak kullanılmasına karşı yeni yönergeler devreye girdi.

Starbucks, müşterilerini uyardı: Mağazalara masaüstü bilgisayarlar ve yazıcılar gibi büyük eşyaları getirerek çalışmak uygun değil. Bu tür ekipmanların oturma alanını daralttığına dikkat çekildi ve bu nedenle söz konusu baskın kurallar uygulanacak.

Ancak dizüstü bilgisayarlar ve küçük cihazlar için izin veriliyor. Diğer müşterilerin oturma alanını kısıtlayacak hacimdeki eşyaların ise yasak olduğuna vurgu yapıldı.

Kararın arkasında, çok kişilik masaların diğer müşterilerle paylaşılması gerektiği düşüncesi yer alıyor. Ayrıca sosyal medyada yayılan bir fotoğrafta katlanabilir bölmelerle kendilerine alan açan bazı müşterilerin görüntüsü, bu davranışın yayıldığını gösteriyordu. Bu durum Güney Kore’de özellikle gençler arasında hızla yayılmıştı.

Starbucks’in resmi açıklamasında şu ifadeler yer aldı: Kafenin sosyal alanını mümkün olduğunca herkes için açık tutmak istiyoruz. Dizüstü bilgisayarlar ve küçük cihazlar için esneklik sunuyoruz; ancak diğer müşterilerin oturma alanını büyük ölçüde kısıtlayacak eşyaların kullanımı kabul edilmeyecek.

Özetle, kafede çalışma alanı elde etmek isteyenler için net kurallar hayata geçiriliyor: Paylaşılabilir masalar teşvik ediliyor ve sadece ihtiyaç duyulan küçük cihazlar için izin var; büyük eşyalar ise yasaklanıyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/ocef6231c-bb99-48e2-b521-b1786a513c2b.webp

Starbucks Ofis Yasağı

Starbucks’ı Ofis Gibi Kullananlara Kötü Haber: Güney Kore’de Yasaklandı

Bir araştırma, haftada dört gün çalışma ve üç gün izin yapmanın üretkenlik ve verimlilik üzerinde olumlu etkiler yarattığını gösterdi.

Boston College araştırmacıları, 6 ülkeden 141 şirketi kapsayan bir çalışma yürüttü. Çalışmada 2.896 çalışan; tükenmişlik, mesleki tatmin, fiziksel sağlık ve ruh sağlığı gibi dört temel kriter incelendi.

Sonuçlar, çalışan sağlığında iyileşmeler yaşandığını ve işte verimin arttığını gösterdi. Baş yazarı Wen Fan şu yorumu paylaştı: “Çalışanların sağlığında ciddi iyileşmeler saptadık. Şirketlerin de üretkenlik ve kârlılık bakımından kazançları oldu. Araştırma bittikten sonra katılımcıların yüzde 90’ı dört gün çalışma modelini sürdürmeyi seçti.”

Araştırmanın bulguları, 2.896 kişi üzerinde öncesi ve sonrası verilerin analiziyle tükenmişlik, iş tatmini, ruh sağlığı ve fiziksel sağlıkta iyileşmeler olduğunu net olarak ortaya koyuyor. Nature Human Behaviour’da yayımlanan şu ifadeler dikkat çekiyor: “Hem şirket düzeyinde hem de çalışan düzeyinde çalışma saatlerindeki azalmalar refah kazanımlarıyla ilişkili; birey düzeyindeki azalmalar ise refah artışlarını daha belirgin kılıyor. Bu ilişkinin aracılığını üç temel faktör destekliyor: iş becerisinde iyileşme, uyku problemlerinde azalma ve yorgunlukta azalma.”

Sonuçlar, gelir kaybı endişesi olmadan uygulanabilen dört günlük çalışma haftalarının refahı güçlendirdiğini gösteriyor.

Küresel bağlamda Çin’de “996” denilen çalışma düzeni hâlâ yaygın; sabah 9’dan akşam 9’a, haftada altı gün mesai birçok sektörde normal karşılanıyor. Hindistan’da da teknoloji ve finans başta olmak üzere talep yüksek; uzun mesailer, küresel talepleri karşılamak için adeta zorunluluk hâline geliyor. Profesör Fan, “Çin, Hindistan, ABD ve İngiltere gibi ülkelerde çok çalışmak bir prestij unsuru olarak görülüyor” diyor.

Japonya’da ücretsiz fazla mesai o kadar yaygın ki, aşırı çalışmadan ölümü ifade eden özel bir terim bile var: Karoshi. Ülkenin iş piyasası uzmanı Hiroshi Ono’ya göre iş, sadece bir görev değil; toplumsal bir ritüel olarak da algılanıyor. Erken işe gidip geç çıkmak, yapılması gerekenler nedeniyle değil, bağlılığı göstermek için yapılan bir davranış. Kolektif kültür bu etkileşimi güçlendiriyor; izinler ve yeni baba hakları genelde kullanılmıyor. Erkek çalışanlar bir yıla kadar izin hakkına sahip olsa da çoğu bu hakkı kullanmıyor, çünkü iş arkadaşlarına yük olmak istemiyorlar.

Profesör Fan, kendi araştırmaları ve benzer çalışmaların, fazla çalışma kültürünün hâkim olduğu ülkelerde bile bakış açısını değiştirebileceğini düşünüyor. İzlanda’da iş gücünün yüzde 90’ı ya daha kısa sürelerle çalışıyor ya da haftalık iş günlerini azaltabiliyor. Tokyo’da dört gün çalışma sistemine geçiş için projeler hazırlanıyor. Güney Kore’de ise bu yılın sonbaharında benzer bir uygulamanın denemesi başlayacak.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oefc540c2-ad13-450a-bf91-c7d72f550e8f.webp

“güney kore” ile ilgili sonuçlar

The Economist: Güney Kore ve Türkiye, küresel silahlanmada yükselen güçler

Güney Kore'de Okullarda Ders Saatlerinde Cep Telefonu Kullanımı Yasaklanıyor

Starbucks’ı Ofis Gibi Kullananlara Kötü Haber: Güney Kore’de Yasaklandı

Haftada 4 Gün Çalışıp 3 Gün İzin Yapmak Mümkün mü? Yeni Çalışma Modeli Araştırmasından İlginç Sonuçlar