B40 Zirvesi: Z Kuşağı, Yapay Zeka ve Dijital Göçebe Dalgasıyla Şehirler Dönüşüyor

İzmir'in ev sahipliğinde düzenlenen B40 Kültürel ve Ekonomik İşbirliği Zirvesi, Balkan şehirlerinin buluştuğu noktada beyin dolaşımı, dijital göçebeler ve yerel yönetimlerin dijital dönüşümdeki rolünü ön plana taşıdı. Zirve, altyapı, barınma krizi ve inovasyon ekseninde çarpıcı mesajlarla sahne aldı. CHP İzmir Milletvekili Ümit Özlale konuşmasında şu mesajları verdi: "Dijital göçebeler bir kentin misafiri değil, dönüşümün katalizörüdür." Dördüncü Sanayi Devrimi’nin eşiğinde olduğumuzu belirten Özlale, geçmişte Türkiye’nin sanayi devrimlerinde kaçırdığı fırsatları hatırlatarak bu kez dönüşümün merkezinde yer almamız gerektiğini vurguladı. "Her 10 çalışandan biri artık dijital göçebe. Bu rakam Türkiye’de 18,1 milyona, dünya genelinde ise 40 milyona ulaştı. 2030’a kadar bu sayının 60 milyonu geçmesi bekleniyor. Dijital göçebeler, yalnızca yeni bir yaşam tarzını değil; şehirler için bilgi, deneyim ve fikirlerin çarpıştığı bir potansiyel alanını temsil ediyor." Özellikle Avrupa’da yoğunlaşan ilk 10 destinasyon arasında Lizbon, Porto, Tallinn ve Bükreş gibi şehirlerin bulunduğunu hatırlatan Özlale, güçlü altyapı, istikrarlı internet, kesintisiz enerji ve dijital iş gücünü destekleyen ekosistemlerin bu şehirleri öne çıkardığını belirtti. Türkiye’nin hâlâ bu alanda geride kaldığını söyleyen Özlale, dijital göçebeleri çekebilmek için elektrik altyapısı ve internet kalitesinde ciddi iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğunu da örneklerle anlattı: Örneğin Gediz Elektrik’in kesintisi bir dijital göçebenin iş akışını doğrudan etkiledi ve Hindistan’daki bir firma ile çalışmasını bir gün kaybettirdi. "Her ülke ve şehir en iyi dijital göçebeleri çekmek için strateji geliştiriyor" diyen Özlale, Tayvan’ın inovasyon kapasitesiyle ilk 15 içinde yer aldığını ve Bali gibi turistik yerlerin yanı sıra Tayvan’ın üretim ve inovasyon süreçlerine entegre olmayı hedefleyen göçebeleri cezbettiğini vurguladı. Bu küresel rekabetin artık devlet politikalarının da bir parçası olduğuna dikkat çekti ve Türkiye’de bu yönde atılacak adımların önemine değindi. Ancak kira fiyatlarının yükseldiği Portekiz gibi ülkelerin deneyimlerinden ders alınması gerektiğini, Türkiye’de özellikle İzmir’de barınma sorununu çözecek modeller geliştirilmesinin elzem olduğunu söyledi. İzmir için somut öneriler de gündeme geldi: Bornova gibi bölgeler değerlendirilmeli; barınma ve yaşam koşullarını optimize eden yatırımlar hayata geçirilmeli; sosyal alanlar ve co-working merkezleri güvenli ve erişilebilir kılınmalı. Üniversite kampüslerinin şehre entegrasyonu, herkese açık kültürel ve bilimsel paylaşım merkezlerine dönüştürülmesi, kısa süreli konut çözümleri ve esnek konaklama modelleriyle dijital göçebelerin ihtiyaçları karşılanmalı. Bürokratik engellerin azaltılması, regülasyonların esnekleştirilmesiyle birlikte yeşil tahviller ve ESG fonları da bu dönüşümün finansmanında kilit rol oynamalı. Özlale, İzmir Planlama Ajansı’nın Urban Policy Note belgesine atıfta bulunarak, 6. ve 8. maddelerin yeni nesil kentsel finansman araçlarına vurgu yaptığını belirtti. Blended finance yaklaşımıyla kamu-özel sektör ve uluslararası fonların birlikte hareket etmesini, misyon odaklı finansmanla toplumsal faydanın gözetilmesini istedi. Sonuç olarak 21. yüzyılda kentleri tanımlayan unsurların artık binalar ya da köprüler değil; farklı yerlerden gelen insanların bir araya gelip ne tür anlamlar yarattığı olduğuna işaret etti. "İzmir, bu yeni hikâyeyi yazabilecek bir şehir. Yüzyıllardır böyleydi, iyi ki de böyle" diyen Özlale, kentlerin dijital göçebelerle karşılaşması, fikir alışverişiyle yeni iş modellerinin ortaya çıkmasına vesile olabilir dedi. İzmir’in bu potansiyeli kullanması halinde yalnızca göçebeleri çekmekle kalmayıp onları şehirle birlikte dönüştüreceğini sözlerine ekledi. Zirveye katılanlar arasında CHP İzmir Milletvekili Ümit Özlale’nin yanı sıra İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanvekili Nuri Aslan, Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras, Edirne Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın ile B40 üyeleri ve çok sayıda yerel yönetici yer aldı.