SpaceX, Amerikan X platformundaki hesabı üzerinden Starship roketinin 10'uncu test uçuşunun hava koşulları nedeniyle ertelendiğini duyurdu.

Planlanan test uçuşunun Texas’taki Starbase tesisinde gerçekleştirilmesi öngörülüyordu; ancak kötü hava şartları bu denemeyi ileri bir tarihe erteledi.

Açıklamada, "Starship ekibi uçmak için bir sonraki en uygun fırsatı bekliyor" ifadesi paylaşıldı.

Hatırlatma: Starship, 16 Ocak'ta yapılan 7'nci, 7 Mart'taki 8'inci ve 28 Mayıs'taki 9’uncu test uçuşlarında parçalanmıştı.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o89845118-359d-4a6f-92ba-d47092662672.webp

Starship’in 10.Test Uçuşu Hava Koşulları Nedeniyle Ertelendi: SpaceX Sabırla Yeni Fırsatı Bekliyor

Bir grafik tasarımcının kahve lekeli masasından notlar

Son zamanlarda her toplantıda, her kahve molasında, hatta kuaförde bile aynı sorular yükseliyor:
“Abi bu yapay zekâ araçları yaratıcı gücümüzü köreltir mi?”
“Tasarım bitti, şimdi her şey Yapay Zeka yapıyor.”
“Gelecek tasarımcılar için karanlık mı görünüyor?”

Bir dijital tasarımcı olarak cevabım net: Yapay Zekâ araçları yaratıcı gücü köreltmez, ama tembelleştirebilir.

Yapay Zeka muhteşem bir araç kutusudur; asla amaç değildir. İçgörü ve duygular olmadan insan kadar hayal kuramaz.

Tıpkı Photoshop’a ilk günler geçtiğinde olduğu gibi. Hatırlar mısınız, dergilerde rötuşu elle yapardık, cutterla harf keserdik. Şimdi Ctrl+Z ile hata yapmanın lüksü var. O zaman da “Bu program insan elini öldürecek” denmişti. Ama öldürmedi. Ellerimizi biraz daha az boya ile buladık, o kadar.

Eğitmenliğim sırasında, dijital tasarım öğrencilere öcü gibi bakılırdı; şimdi dijitalsiz tasarım yapan kimse kalmadı. Yöntem, kültür ve araçlar değişir, gelişir; ama amaç ve yaratıcılık baki kalır.

Yapay zekâ araçları bana göre dijital tasarımcının yeni kalem kutusu. Eskiden 20 fırça, şimdi 2000. Peki sorun nerede? Kalem kutusu büyük diye Picasso olmuyor. 2000 fırçan olabilir, ama ruhsuz bir çizgiyi kimse kurtaramaz.

Midjourney, DALL·E, Stable Diffusion… Hepsi yeni nesil “çiz bakalım” kalemler. Ama yaratıcılık hâlâ senin beyninde ve hayal gücünde. Yoksa “uzaylı penguen” yazarsın; o da sana uzaylı penguen çizer. Ama mesele şu: Pengueni neden uzaylı yaptın? Onun arkasındaki hikâyeyi kurmazsan, çıkan görsel sadece dijital gürültü olur.

Bir soru mu: dijital kolaj mı, yoksa gerçek anlamda bir problem çözümü mü arıyorsun? Çözümün özü şu: Şöhretli bir ego tuzağına düşme. Tasarım camiasında gizli bir gurur vardır: “Çizgim daha organik, daha özgün.” Bazen üç gün uğraştığımız afişi Yapay Zeka kardeşimiz 15 saniyede halledebiliyor. Burada sinirler bozuluyor. Ama şunu unutma: Yapay Zeka fikir üretir, karar veremez. O varyasyonlar sunar, seçimi yapan senin gözündür. Işıkla gölgeyi verir, ama ruh hâlâ senin kahve uykusuzluğunda saklıdır.

Köreltmez. Ama hazır ya da rahatına düşkün tasarımcıyı tembelleştirebilir. Yani yapay zeka, tasarımcıyı değil, “kopyala-yapıştır kafasını” besler.

Bir grafiker için yaratıcılık, müşterinin “Şu logoyu biraz daha büyütsek mi?” sorusuna bile sabırla çözüm bulmaktır. Bunu yapay zeka asla çözemez. (Keşke yapay zekaya “müşteriyi ikna et” diye komut verebilsek, ama henüz değiliz 😅)

Peki ne yapmalı?

Yapay zekayı rakip değil, asistan gibi görmek. Onunla oyna, dener, yanıl. Sonuçta çıkanı körü körüne değil, seçici gözle ele almak.

Sonuçta tasarımın kalbi hâlâ insanda: hikâye, duygu, mizah, göz kırpış… Bunlar makineler tarafından şu anda yapılamıyor.

Yapay zekâ araçları yaratıcılığı köreltmez, ama rahatına düşkün tasarımcıyı köreltir.

Tavsiye: yapay zekayı yanına al, rakip gibi değil, stajyer gibi kullan. Sen aklı, ruhu ve espriyi ver; o da ışığı-gölgeyi ayarlasın.

Unutma: “Bir tasarımı harika yapan şey, kullandığın araç değil, hikâyeyi kimin anlattığıdır.”

Tasarımcının aklında daha güzel bir sonbahar dilerim!

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oc97a1316-5c08-46f7-a5f4-4e55994a7e73.webp

Yapay Zeka Araçları Yaratıcılığı Köreltir mi?

Çin, yapay zeka yarışında küresel liderlik hedefiyle çarpıcı bir adım atıyor.

1 Eylül 2025 itibarıyla ilkokul ve lise öğrencileri için yapay zeka eğitimi zorunlu olacak. 6 yaşından itibaren temel kavramlarla tanışan öğrenciler, lise düzeyinde kendi yapay zeka projelerini geliştirmeyi hedefleyecekler.

Bu karar, Çin’i yapay zeka eğitimini ulusal müfredata en erken aşamada entegre eden ilk ülkelerden biri yapıyor.

Yeni sistemde öğrenciler her yıl en az sekiz saat yapay zeka dersi alacak. Küçük yaş grubuna akıllı hoparlör ya da yüz tanıma gibi günlük teknolojiler üzerinden temel kavramlar aktarılacak. Ortaokul seviyesinde makine öğrenmesi, veri işleme ve yapay zeka uygulamaları ele alınacak. Lise döneminde ise öğrenciler proje tabanlı çalışmalarla kendi yapay zeka sistemlerini geliştirmeyi deneyecekler.

Böylece yapay zeka eğitimi, matematik ve okuma-yazma gibi temel derslerin yanına eklenmiş olacak.

Yetkililer, yapay zeka derslerinin fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) derslerine entegre edilebileceğini ya da bağımsız bir ders olarak okutulabileceğini belirtti. Okullar bu konuda esnek olacak. Bazı kurumlar haftalık kısa dersler koyarken, bazıları bir haftalık yoğunlaştırılmış eğitim yapabilecek.

Müfredat aynı zamanda yapay zeka etiğini de kapsayacak; “öğretmen-öğrenci-makine” üçgeninde sorumlu kullanımın önemine vurgu yapılacak.

Öte yandan yalnız Çin değil, dünyanın farklı bölgelerinde AI eğitimi gündeme gelmeye başladı. Kaliforniya, geçtiğimiz yıl yapay zeka okuryazarlığının müfredata eklenmesini tartıştı ve bu yönde bir yasa geçirdi. İtalya ise bazı sınıflarda pilot uygulamalar başlatarak öğrencilere yapay zeka araçlarını tanıtıyor. Ancak Çin’in yaptığı gibi tüm ülkede zorunlu hale getiren başka bir örnek şimdilik yok.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o9c057a58-ce84-424a-97d8-3408707da6f1.webp

Çin Yapay Zeka Eğitimini Okullarda Zorunlu Hale Getirdi: 6 Yaşından İtibaren Dersler Başlıyor

Popüler yapay zeka platformu ChatGPT, 2 ve 3 Eylül 2025 tarihlerinde erişim sorunlarıyla gündeme geldi.

Milyonlarca kullanıcı sohbet başlatmakta güçlük çekti, yanıt alamadı ve hata mesajlarıyla karşılaştı.

"ChatGPT çöktü mü, neden açılmıyor?" sorusu kısa sürede en çok araştırılan başlıklardan biri oldu.

Resmi durum sayfasında büyük bir kesinti bilgisi yer almasa da kullanıcılar, özellikle "çok fazla eş zamanlı istek" hatasıyla karşılaştı.

3 Eylül sabahı başlayan sorunlar boyunca kullanıcılar ChatGPT’ye erişimde ciddi sıkıntılar yaşadı. Sohbet pencereleri açılmadı, yanıtlar gelmedi ve bazı kullanıcılar hata ekranlarıyla karşılaştı.

OpenAI’nin resmi duyuru sayfasında geniş çaplı bir açıklama yer almasa da sorunların farkında olunduğu ve üzerinde çalışıldığı belirtildi.

2–3 Eylül boyunca devam eden erişim sorunları, sohbet başlatma ve mevcut konuşmaları sürdürme aşamalarında kullanıcıların önüne çıktı. OpenAI’nin durum sayfasında sorunların ele alındığı bilgisi paylaşıldı.

Net bir zaman çizelgesi açıklanmasa da bu tür yoğunluk kaynaklı hataların genellikle kısa sürede düzeltildiği biliniyor. Kullanıcıların bir süre bekledikten sonra yeniden denemesi önerildi.

Kullanıcıların en sık karşılaştığı hata, "Too many concurrent requests" yani "çok fazla eş zamanlı istek" oldu. Bu hata, aynı anda çok fazla kullanıcının sisteme bağlanmasından ve OpenAI’nin kullanım limitlerinden kaynaklanıyor.

Çözüm için şu adımlar önerildi:

- Bir süre bekleyip tekrar denemek. Yoğunluk azaldığında sorun genellikle kendiliğinden çözülür.

- VPN bağlantısını kapatmak. Aynı IP’dan çoklu girişler bu hatayı tetikleyebilir.

- Tarayıcı önbelleğini ve çerezleri temizlemek. Teknik aksaklıkları gidermeye yardımcı olur.

- Yeni bir sohbet başlatmak. Bazen sorun yalnızca belirli bir oturumda yaşanabilir.

- Farklı bir tarayıcı denemek. Chrome yerine Firefox ya da Edge ile giriş yapmak işe yarayabilir.

- API kullanıcıları için, gönderilen metnin formatını kontrol etmek. Yanlış formatlar da bu hataya yol açabilir.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o942b8f18-7ae7-43d0-ba4d-756ef4450413.webp

ChatGPT Çöktü Mü? 2–3 Eylül 2025 Erişim Sorunu ve Neler Yaşandı

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Yenilikçi Teknoloji Programları Direktörü Dr. Serdar Gökpınar, elektrikli araç bataryalarının geri dönüştürülmesinin, içerdikleri kritik minerallerin yeniden kullanılabilir hâle getirilmesiyle enerji bağımsızlığı yolunda hayati bir adım olduğunu söyledi.

IEA verilerine göre 2024 yılında dünya genelinde elektrikli otomobil üretimi yaklaşık yüzde 25 artışla 17,3 milyon adede ulaştı. Üretimin büyük kısmı Çin’de (12,4 milyon), Avrupa Birliği’nde (2,4 milyon) ve ABD’de (1,1 milyon) yapılmış durumda.

Türkiye’de de elektrikli araç kullanımı hız kazanıyor. Togg etkisiyle trafiğe kayıtlı elektrikli otomobil sayısı bu yılın Temmuz sonu itibarıyla geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 120,6 artışla 289 bin 457’e yükseldi.

Batarya geri dönüşümü, içlerindeki kritik minerallerin yeniden kullanıma açılması nedeniyle özellikle stratejik önem taşıyor. TTGV’nin “Batarya Geri Dönüşüm ve İkincil Kullanım Teknolojileri” ön raporuna göre Türkiye’de batarya üretim tesislerine yapılan yatırımlar 1 milyar dolar sınırını geçmiş durumda.

Gökpınar, enerji depolama sistemlerinde ve elektrikli araçlarda bataryaların yoğun olarak kullanıldığını belirterek iki temel zorluktan söz etti: ilki ihtiyaç duyulan nitelikli mineraller — lityum, kobalt, mangan, nikel, bakır, alüminyum gibi — ve ikincisi üretim süreçlerinin yüksek hassasiyeti.

Lityum rezervlerinde başı çeken ülkeler Avustralya, Bolivya, Şili ve Arjantin olarak kaydediliyor. Türkiye’nin de sınırlı bazı buluntuları var, ancak mevcut veriler ihtiyacımızı tek başına karşılamaya yetmiyor. Kobalt konusunda ise Demokratik Kongo Cumhuriyeti dünya ihtiyacının önemli bir kısmını karşılıyor.

Çin, hem maden varlığıyla hem de işleme kapasitesiyle kritik bir oyuncu konumunda. Madenlerin yüksek saflıkta işlenmesi gerektiği ve ABD ile Çin’in bu alanda yüksek teknoloji avantajına sahip olduğu vurgulandı. Rezervler azaldıkça lityum ve bakır madenciliğinin 2035 itibarıyla güçleşeceği öne sürülüyor; bu durumun telafisi için batarya geri dönüşümü büyük potansiyel sunuyor.

Çin ve AB, geri dönüşümde öne çıkan aktörler olarak öne çıkıyor. AB’nin iki yönlü yaklaşımı dikkat çekiyor: içeriye kapsama politikaları ve geri dönüştürülmüş malzemelerin pil üretiminde kullanılması için yol haritası. Örneğin, 2031 yılında lityum içeren bataryalarda geri dönüştürülmüş lityum oranının yüzde 6, 2036’da yüzde 12 olması hedefleniyor.

Türkiye’de Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından atılan adımlar olsa da bunların daha güçlü politika ve düzenlemelerle desteklenmesi gerekiyor. TTGV de konuya dair derin araştırmalar yürütüyor ve bazı projelere destek vermeyi planlıyor.

Gökpınar sözlerini şu şekilde tamamladı: Bataryaların geri dönüşümü, bazı mineraller Türkiye’de bulunmadığı için özellikle değerli. Enerji güvenliği için atılan her adım ülkemiz açısından kıymetli ve cari açığımızın enerji faturası başlığından gelen payını hafifletmenin yolu da bu yatırımlarda saklı.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o1e42c4bf-0cf7-45c4-8cf9-9297aeedb9d8.webp

Starship’in 10.Test Uçuşu Hava Koşulları Nedeniyle Ertelendi: SpaceX Sabırla Yeni Fırsatı Bekliyor

Teknoloji

Yapay Zeka Araçları Yaratıcılığı Köreltir mi?

Çin Yapay Zeka Eğitimini Okullarda Zorunlu Hale Getirdi: 6 Yaşından İtibaren Dersler Başlıyor

ChatGPT Çöktü Mü? 2–3 Eylül 2025 Erişim Sorunu ve Neler Yaşandı

Batarya geri dönüşümü kritik madenlerle enerji bağımsızlığımız için kilit rol oynuyor

İlgili Haberler

SpaceX'in Starship roketi 10. test uçuşunu başarıyla tamamladı