İran Meclisi UAEA denetimlerine yeniden izin verdi; tartışmalar sürüyor

Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, Meclis'te yaptığı açıklamada UAEA denetimlerine onay verildiğini duyurdu. Kararın ardından bazı milletvekilleri tepki gösterdi ve bu adımın mevcut UAEA denetim çerçevesini sınırlayan yasaları ihlal ettiği iddiasını ortaya koydu. Tahran Milletvekili Kamran Gazenferi, Konseyin Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan başkanlığında aldığı kararın yasaya aykırı olduğunu ifade ederek konuyu yargıya taşıyacaklarını belirtti. Bir diğer muhafazakar milletvekili Emir Hüseyin Sabiti de Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'ye UAEA ile varılan anlaşmanın ayrıntılarını açıklaması çağrısında bulundu ve Sabiti UAEA denetçilerinin casus olarak nitelendirdiğini söyledi. İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, UAEA müfettişlerinin ülkeye girişinin Bushehr nükleer santralindeki yakıt değişiminin denetlenmesi amacıyla Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi’nin kararıyla gerçekleştiğini belirtti. Erakçi, mecliste çıkarılan yasa rağmen Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi kararına bağlı olarak Ajans ile işbirliğinin yürütüleceğini ifade etti; Ajans’tan gelen tüm taleplerin karara bağlanmak üzere NSC’ye gönderildiğini söyledi. Erakçi ayrıca Bushehr santralindeki yakıt değişiminin UAEA müfettişlerinin gözetiminde yapılması gerektiğini vurguladı. Tehran Araştırma Merkezi’nde denetime izin verildiğine dair açıklamalara değinmedi. Yeni bir işbirliği modeliyle ilgili iddiaları değerlendirirken henüz kesin olarak onaylanmış bir metin olmadığını ve taraflar arasında bazı görüş alışverişlerinin sürdüğünü, Ajans’ın görüşlerinin ise birkaç kez yazılı olarak sunulduğunu belirtti. İran’da Meclis, İsrail ve ABD’nin saldırılarına yol açmakla ve casuslukla suçlanan UAEA ile işbirliğini durdurmaya yönelik bir yasa hazırlamıştı. UAEA Başkanı Rafael Grossi’nin İsrail ve ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine saldırıları konusunda kınama yapmaması İran’ın tepkisini büyütmüştü. Hükümetin UAEA denetçilerinin ülkeye girişini yasaklamaya ve tüm denetim faaliyetlerini durdurmaya zorlayan yasa, 26 Haziran’da Mecliste çıkarılan yasalar için nihai karar merci olan Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından da onaylandı. Yasa, İran’ın nükleer haklarının tanınması ve güvenlik garantilerinin sağlanması koşuluyla, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi’nin onayıyla yürürlükten kalkacaktı.