Kazakistan, yapay zekâ alanında son bir yılda kayda değer kararlar alırken Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in bu konuya olan yoğun ilgisiyle stratejik hedeflere ivme kazandırıyor. 

Geçtiğimiz dönemde yurt dışı temaslarında yapay zekâ uzmanlarıyla sık sık buluşan Tokayev, Astana’da uluslararası yapay zekâ temsilcilerini ağırlıyor. Ocak ayında küresel yapay zekâ alanında tanınan girişimci Sinovation Yapay Zeka Girişim Enstitüsü Başkanı Dr. Lee Kai-Fu'yu Cumhurbaşkanlığı Sarayı Akorda’da kabul etti; bu dönemde Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı ziyarette de yapay zekâ geliştirme alanında uzmanlarla toplantılar gerçekleştirdi. 

Tokayev, devletin yetkili kurumlarıyla yaptığı toplantıda yapay zekânın geliştirilmesinin ülke için stratejik öneme sahip bir görev olduğunu ifade etti. 

Kazak hükümetinin bu alandaki stratejik hedefleri dikkat çekici: Geçen yıl 5 yıllık Yapay Zekayı Geliştirme Konsepti’ni kabul eden Kazakistan, 2029 yılına kadar yapay zekâ ile üretilen ürün sayısını beş kat artırmayı, yaklaşık 500 bin sektör uzmanı yetiştirmeyi ve 5 milyon kişiyi yapay zeka becerileri konusunda eğitmeyi hedefliyor. 

Dijital karargahı başbakanlık düzeyinde kurarak karar alma süreçlerini hızlandırmayı amaçlayan hükümet, ekonomi başta olmak üzere sağlık ve kamu alanında yapay zekânın kullanımını artırmayı; nüfusu yapay zeka okuryazarlığı konusunda bilinçlendirmeyi ve genç yetenekleri keşfetmeyi hedefliyor. 

Ayrıca bu yıl Astana’da Alem AI Ulusal Yapay Zekâ Merkezi’nin açılması ve yapay zekâya ilişkin yasanın kabul edilmesi bekleniyor. 

AA muhabirinin edindiği bilgilere göre yapay zekânın yaygınlaştırılması, uzman yetiştirilmesi ve yerel girişimcilerin desteklenmesi faaliyetleri Astana Hub Teknoparkı bünyesinde yürütülüyor. Orta Asya’da lider konumunda olan Astana Hub’da 450’si yabancı sermayeli olmak üzere toplam 1700’den fazla startup faaliyet gösteriyor. 

Üniversite öğrencilerine yönelik iki yıllık bir yapay zekâ okulu başlatan Astana Hub ayrıca 2024 yılında yapay zekâ alanında girişimlerin hayata geçirilmesi için kurduğu AI’preneurs platformu sayesinde 350 bin doların üzerinde yatırım çekmeyi başardı.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oe2e3b23f-918f-49c9-af31-04a8c3737204.webp

Kazakistan'dan Yapay Zekâ Geliştirme İçin Stratejik Adımlar

Dünyanın en prestijli girişimcilik platformlarından Slush, Türkiye’ye ilk kez Istanbul Slush’D ile geliyor. Türkiye’nin girişimcilik potansiyelini uluslararası sahnede öne çıkaracak bu etkinlik, ekosistemi küresel merkezlerden biri yapmayı hedefliyor.

Her yıl küresel girişimcilik ve teknoloji ekosisteminden binlerce girişimciyi, yatırımcıyı ve teknoloji liderini buluşturan Slush, yenilikçi fikirlerin dünya çapında gelişmesine zemin hazırlıyor. Avrupa’nın en etkili girişimcilik ekosistemi buluşması olarak kabul edilen Slush, ilham veren konu ve konuşmacıları, yatırımcı-girişimci eşleşmeleri ve uluslararası iş birlikleriyle tanınıyor.

Bu global buluşma, Türkiye’de ilk kez Istanbul Slush’D adıyla 3-4 Ekim’de İstanbul Rixos Tersane’de gerçekleşecek. Etkinlik 4.000 m²’lik alanda iki sahne ve iki ayrı networking alanıyla iki gün boyunca sürecek. Helsinki’deki Slush etkinliğinden ilhamla tasarlanan bu deneyimde, girişimciler ile yatırımcılar arasında hızlı ve etkili networking fırsatları mümkün olacak.

Istanbul Slush’D, Türkiye girişimcilik ekosisteminin küresel sahnede ön plana çıkarmayı, yerel potansiyeli dünyaya taşıyacak sinerji yaratmayı hedefliyor. Etkinlikte dünyanın önde gelen yatırım fonlarının üst düzey yöneticileri ile girişimcilik dünyasının önemli aktörleri sahne alacak.

Konuşmacılar arasında a16z, Creandum, Earlybird, FJ Labs, General Atlantic, General Catalyst, HV Capital ve Speedinvest gibi global yatırım devleri yer alıyor. Startup dünyasından ise Commure, Elevenlabs, ikas, Insider, iyzico, Midas, Rollic, Scale AI, Synthesia, Tripledot Studios, Trendyol ve Twitch gibi isimler deneyimlerini paylaşacak.

Türkiye yatırım ekosisteminin önemli aktörlerinden 212, e2vc, Inveo Ventures, Laton, Revo, ScaleX, Yıldız Ventures ve QNBEYOND Ventures da içeriden gelen bakış açılarıyla etkinliğe değer katacak. Fintech, oyun ve yapay zekâ başta olmak üzere yükselen sektörler, global yatırımcılarla buluşacak; genç yeteneklere kariyer ve networking fırsatları sunulacak. Ayrıca gönüllü üniversite öğrencileri, operasyonel süreçlere katkı sağlayacak.

Etkinliğin ana temaları: dayanıklı kurucular, Türkiye’nin yükselen güç merkezi haline gelmesi ve sınır tanımayan inovasyon. Ana sponsor Akbank; elmas sponsorlar Trendyol ve Dome; altın sponsorlar Ak Portföy, Revo ve Yıldız Ventures. VC ortakları HV Capital, Inveo ve Speedinvest; ekosistem ortakları Endeavor, Girişimcilik Vakfı, ITÜ ARI Teknokent, Tech Istanbul ve Yenibirlider Derneği. Stratejik ortaklar Roamless ve KECO de etkinliğe destek veriyor.

Istanbul Slush’D Kurucusu Şan Yalman şöyle diyor: Türkiye’nin girişimcilerini dünya çapındaki yatırımcılarla buluşturmak ve yerel ekosistemin gücünü dünyaya göstermek istiyoruz. Londra, Viyana ve İstanbul’dan dokuz kişilik gönüllü ekibimizle yola çıktık; Melisa Çağlar, Mark Adato, İpek Çeliksöz, Kaan Soysal, Yağız Özkeş, Ceyda Dinçer Sabancı, Damla Özdemir ve Selin Kosova başta olmak üzere birçok değerli katkı sağlayacak isim var. Yatırımcıları ve konuşmacıları ülkemize davet ederek startup’larımızın global pazarlara açılmasına zemin hazırlayacak, Türkiye’yi bölgesel bir inovasyon merkezi olarak öne çıkaracak ve genç girişimcilere uluslararası kariyer fırsatları yaratacağız.

Etkinlik, önceden geliştirdiği mobil uygulama ile yatırımcılar ile girişimcileri birebir eşleştirecek, erken aşama teknoloji girişimlerine erişim sağlayacak ve yerel başarı hikâyelerini dünya vitrinine taşıyacak bir deneyim sunuyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/oda69f399-a1c8-4677-a3ab-fedf0420f4ea.webp

Küresel Girişimcilik Rüzgârı Türkiye’de Esecek: Slush’D İlk Kez İstanbul’da

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 2030 hedefiyle Ay yüzeyine yerleştirilmek üzere 100 kilowattlık bir nükleer reaktör kurma planını duyurdu. Bu adım, yalnızca bir enerji tesisi kurmaktan öte, uzay rekabetinde stratejik bir etki yaratmayı amaçlıyor.

Ay merkezli uzay çalışmalarında ABD tek başına değil. Daha önce Çin ve Rusya da 2030'ların ortasında Ay’da enerji santrali kurma planlarını duyurdu. NASA’nın bu hamlesi, enerji altyapısında liderlik kurma ve jeopolitik nüfuz elde etme hedeflerini gündeme getiriyor.

NASA'nın geçici yöneticisi Sean Duffy, basına yaptığı açıklamalarda Çin ve Rusya’nın planlarına işaret ederek, bu iki ülkenin Ay’da “potansiyel olarak bir yasak bölge” ilan etme ihtimaline dikkat çekti.

AA’ya konuşan NASA yetkilileri ve enerji/uzay sistemleri uzmanları, projenin nereye konuşlandırılabileceği, bütçe baskıları ve nükleer yakıtın uzaya fırlatılmasıyla ilişkili riskler üzerinde değerlendirmelerde bulundu.

Uzmanlar, Ay’a nükleer reaktör kurma fikrini hem iddialı hem de teknik ve güvenlik açısından "zorluklarla dolu" olarak nitelendiriyor. Yine de NASA projesinin, stratejik önceliklere cevap verecek bir aciliyet duygusu gerektirdiğini savunuyorlar.

NASA’nın eski Teknoloji, Politika ve Stratejiden Sorumlu Yönetici Yardımcısı Bhavya Lal, projeyi "memnuniyet verici bir adım" olarak betimlerken, uzun yıllardır süren belirsizliği sonlandıran net bir hedef olarak tanımladı: "On yıllardır tam olarak böyle net ve son teslim tarihine bağlı bir hedeften yoksunduk. Sürekli bir güç olmadan uzaydaki her şey geçici." Lal, projenin doğru hedef olduğunu yineledi; ancak önümüzdeki dönemin esas zorluğunun bu hedefin etrafında güvenli ve işlevsel bir sistemi inşa etmek olduğunu vurguladı: "Şimdi zor kısım geliyor. Yani sistemi bunun etrafında inşa etmek. Böylece bu sefer son 60 yılın aksine gerçekten uçabiliriz."

Geçmişte hazırlanan bir rapor olan "Geleceği Tartmak: ABD Uzay Nükleer Liderliği için Stratejik Seçenekler", bu alanda ABD’nin başarısının Manhattan Projesi benzeri hükümet taahhütleriyle mümkün olacağını öne sürüyor. Rapor, programın ilk beş yılda 2-3 milyar dolar gibi önemli bir bütçe gerektireceğini, yakıt altyapısı, güvenlik incelemeleri, düzenleyici reformlar ve beyaz saray düzeyinde liderlik gibi alanlarda ek yatırım ihtiyacını işaret ediyor.

Ay’ın bir yüzü Güneş’e bakarken diğer yüzü karanlıkta kalıyor. Bu nedenle Ay’da günler yaklaşık 14 Dünya günü sürüyor; 14 gün gündüz, 14 gün gece. Güneş enerjisi, uydu ve uzay istasyonlarına güç sağlayabilir, fakat Ay’ın coğrafyası güneş panellerini tek başına güvenilir kılmıyor.

NASA’ya yakın pek çok uzman, Ay’a kurulacak nükleer reaktörün en olası konumunu Güney Kutbu’na yakın bir yer olarak görüyor. Lancaster Üniversitesi Dünya ve Gezegen Bilimleri Bölümü’nden Volkanolog Prof. Lionel Wilson, "çok iyi bir fikir" olarak nitelendirdiğini belirtiyor ve güneşli günlerde 14 saatlik bedava enerji elde edilebileceğini, ancak gecenin 14 saat süreceğini hatırlatıyor. 

Wilson’a göre, Güney Kutbu’na yakın bölgelerde gün ışığı sürekli ufkun üzerinde kalmalıdır, böylece sürekli güneş enerjisinden yararlanılabilir. Ancak krater gölgeleri ve dağlık arazilerin enerji tekerleğini zaman zaman sekteye uğrattığı da bir gerçek olarak öne çıkıyor. Bu yüzden pil veya nükleer yedek bir sistemin hâlâ gerekli olacağı belirtiliyor.

Yakın bir roket fırlatmasının atmosferik güvenlik riskleri olduğuna işaret eden Wilson, yakıtın yörüngeye fırlatılırken karşılaşacağı riskleri de yeniden düşünmek gerektiğini vurguluyor. Yakıt türü konusunda ise büyük ihtimalin uranyum yerine plütonyum olacağı görüşü dikkat çekiyor. Tasarım perspektifinde, yaşanabilirlik ve güvenlik hedefleriyle aşamalı olarak ilerlemek gerektiğini vurguluyor.

İngiltere merkezli Open University’den Uzman Simeon Barber, nükleer reaktörün Ay’ın herhangi bir yerinde sürekli enerji kaynağı sağlayabileceğini söylüyor. Barber, Ay gecelerinin uzunluğu nedeniyle güneş panellerine bağımlılığın sürdürülemeyeceğini belirtiyor ve bu enerjinin, örneğin içme suyu temini veya yakıt üretimi için Ay üssünde hidrojen/oksijen üretimi gibi amaçlar için de değerlendirilebileceğini ifade ediyor.

Barber, Ay’ın güney kutbu bölgesinin su buzunun bol olması nedeniyle stratejik öneme sahip olduğunu, bunun gerektiğinde içme ve sanitasyon suyunun sağlanması için çıkarılabileceğini ya da roketler için bir “yakıt istasyonu” olarak kullanılabileceğini belirtiyor. Ayrıca uzay görevlerinde yakıt fırlatmada yaşanabilecek başarısızlık risklerinin olduğuna dikkat çekiyor; ancak bu risklerin iyi yönetildiği sürece güvenliğin sağlanabileceğini vurguluyor.

Bütçe baskıları ve mevcut zaman çizelgesinin iddialı olduğuna dikkat çeken Barber, NASA’da uzay ve Dünya bilimi bütçesinin büyük baskılar altında olduğuna vurgu yapıyor. Çin ve Rusya’nın bölgedeki faaliyetlerini de göz önüne alındığında, Ay’da ilk enerji altyapısını kurmanın sembolik ve teknolojik avantajlar sağladığı ifade ediliyor. Mevcut uzay politikası ve güvenlik çerçevesi, bölgeye kurulan ekipmanlara sınırlı da olsa koruma sağlamaya çalışıyor ve bazı bölgelerin fiilen bir güvenli bölge olarak ilan edilmesi ihtimali üzerinde düşünülüyor.


https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o51ce1693-cb5d-4fc0-b335-475ea7bdd8c3.webp

Uzmanlara göre, NASA'nın 2030'a kadar Ay'a nükleer reaktör kurma projesi "zorluklarla dolu"

Her yıl Defense News dergisi, bir önceki yılın savunma satışlarını temel alarak dünyanın en etkili savunma tedarikçilerinin yer aldığı Top 100 listesini yayımlıyor. 

Bu yıl da Türk şirketleri varlıklarını sürdürdü ve güçlü bir görünüm sergiledi. 

ASELSAN, Defense News Top 100’ün en üst sıralarında yer alıyor. 3 milyar 541 milyon 261 bin 567 dolar savunma geliri ile 43. sırada konumlandı. 

TUSAŞ 47. sırada, Roketsan 71. sırada, ASFAT 78. sırada ve MKE (Makine ve Kimya Endüstrisi) 80. sırada kendilerine yer buldu. 

Geçen yıl 42. sırada olan ASELSAN bu yıl 43. basamakta yer aldı; 50. sıradaki TUSAŞ 47. sıraya yükseldi. 71. sıradaki Roketsan konumunu korudu; 94. sıradaki ASFAT 78. sıraya yükseldi. 84. sıradaki MKE ise 80. sıraya çıktı. 

ASFAT, listede 16 basamak birden yükselerek dikkat çekici bir gelişim gösterdi. 

Listenin ilk 10 sıralama şu şekilde; ABD’den 6 şirket, Çin’den 2 şirket ve Birleşik Krallık ile Fransa’dan birer şirket yer aldı. 

Listenin zirvesinde Lockheed Martin, 68 milyar 390 milyon dolar savunma geliriyle tahtını korudu. Onu RTX ile China Aerospace Science and Industry Corporation izledi. 

Northrop Grumman 4., General Dynamics 5. sıralarda yer alırken, BAE Systems 6, Boeing 7, China State Shipbuilding Corporation Limited 8, L3Harris Technologies 9 ve Thales 10. sırada yer aldı. 

Ülke bazındaki dağılıma bakıldığında ABD’den 48 şirket listeye girerken, Birleşik Krallık’tan 6, Türkiye, Fransa ve Çin’den 5’er şirket, Almanya’dan 4, Güney Kore ile İsrail’den ise 3’er şirket bulunuyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o3be0bcdb-4ab7-4cd1-980e-9ae5d7d336eb.webp

Savunma sanayisinde dünyada ilk 100'e 5 Türk şirketi girdi

Yapay zeka destekli fotoğraf düzenleme araçları hızla yayılıyor. Google da Gemini uygulamasına eklediği yeni modelle bu alanda dikkat çekiyor.

Nano Banana, Google’ın Gemini 2.5 Flash Image modeli olarak geliştirilen yapay zeka tabanlı bir fotoğraf düzenleme aracı. Yüklediğiniz fotoğrafları doğal dilde yazılan komutlarla düzenliyor. Arka plan değişimi, yeni efektler ekleme ve farklı görselleri birleştirme gibi işlemler saniyeler içinde gerçekleştiriliyor. Bu araç mobil cihazlardan web tarayıcılarına kadar pek çok platformda kullanılabiliyor.

Nasıl kullanılır?
Gemini uygulamasına giriş yapıp istediğiniz fotoğrafı yükleyin ve talimatları yazılı olarak verin. Örneğin: 'Arka planı sahil yap' veya 'Üzerime süper kahraman pelerini ekle'. Gördüğünüz sonuçlar anında uygulanır. Ayrıca Gemini API, Google AI Studio ve Vertex AI üzerinden de erişim mümkün; geliştiriciler Nano Banana’yı kendi projelerine entegre edebiliyor.

Fiyatlandırma ve erişim
Bireysel kullanıcılar için Google AI Pro planına abone olarak Nano Banana’ya erişim sağlanıyor. Bu plan aylık yaklaşık 20 dolar ve Flash Image özelliğini kapsıyor. Gemini uygulamasında ayrı bir fiyatlandırma bulunmuyor. Geliştiriciler için ise model API üzerinden token bazlı ücretlendirme uygulanıyor; ortalama her görsel düzenleme işlemi yaklaşık 0,039 dolar maliyete denk geliyor.

Öne çıkan özellikler
- Arka plan değiştirme: Tek komutla arka plan değişikliği yapılabilir.
- Çoklu düzenleme: Aynı fotoğrafta ardışık farklı düzenlemeler mümkün.
- Design remix: İki görsel birleştirilerek yaratıcı tasarımlar elde edilir.
- Tutarlılık: Yüzler, evcil hayvanlar veya önemli nesneler bozulmadan korunur.
- Gerçek zamanlı hız: Zaman alıcı düzenlemeler saniyeler içinde tamamlanır.
- Stil aktarımı: Bir görselin dokusu veya deseni başka bir fotoğrafa uygulanabilir.
- Gizlilik ve şeffaflık: Düzenlenen tüm fotoğraflara görünür filigran ve Google’ın SynthID dijital işareti eklenir.

Nano Banana, farklı kullanıcı profillerine hitap eden kapsamlı bir araç olarak öne çıkıyor ve giderek daha geniş bir ekosisteme entegre ediliyor.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o511bfe9f-2242-4e75-b389-bb3123c32ec7.webp

Kazakistan'dan Yapay Zekâ Geliştirme İçin Stratejik Adımlar

Teknoloji

Küresel Girişimcilik Rüzgârı Türkiye’de Esecek: Slush’D İlk Kez İstanbul’da

Uzmanlara göre, NASA'nın 2030'a kadar Ay'a nükleer reaktör kurma projesi "zorluklarla dolu"

Savunma sanayisinde dünyada ilk 100'e 5 Türk şirketi girdi

Google'ın Nano Banana: Yapay Zeka Destekli Fotoğraf Düzenleyici Nedir ve Nasıl Kullanılır? Özellikler ve Fiyatlandırma

İlgili Haberler

Okumanın Bile Pahalı Olduğu Bu Ülkede Gençlik: Şeymanur Alkan'ın Sesi

İstanbul’da depreme dayanıksız 100 okul ihale sürecini bekliyor

Vera’nın ilköğretime başlamasında Tayfun Kahraman’a eşlik umudu

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy: Ayasofya'da Yapay Zekâ Destekli Güvenlik ve Kubbe Güçlendirme Başlıyor