Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete'de yayımlandı ve yürürlüğe girdi.

Buna göre, aşağıdaki kategoriler için ÖTV oranı sıfırdan yüzde 8'e çıktı:

- 18 gros tonilatoyu geçmeyen gezinti gemileri (denizde seyretmeye mahsus olanlar)
- yolcu ve gezinti gemileri (denizde seyretmeye mahsus olmayanlar)
- yatlar, kotralar, tekneler ve gezinti gemileri

Artık bu araçlarda ÖTV yüzde 8 olarak uygulanacak.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o6583e9f0-7c38-4439-8519-29271e04cc6d.webp

Yatlar, kotralar, tekneler ve gezinti gemileri için ÖTV yüzde 8 çıktı

Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, 12 şehirde hayata geçirilecek YEKA yatırımlarıyla rüzgar ve güneş enerjisinde bağımsızlığı artıracak dev adımlar atılıyor.

Enerji arz güvenliği ve yerli kaynakların kullanımının maksimize edilmesi hedefiyle hareket ediliyor.

Kasım-Aralık aylarında 1150 megavatlık rüzgar YEKA santralleri için Sivas, Balıkesir, Aydın, Denizli ve Kütahya illeri belirlendi. Toplamda 6 proje bu illerde, 110 ile 500 MW arasında değişen kapasitelerle hayata geçirilecek.

Güneş enerjisinde ise Elazığ, Kahramanmaraş, Erzurum, Bolu, Eskişehir, Mardin ve Van’da büyüklükleri 40-260 MW arasında olan 9 proje için yarışmalar düzenlenecek.

Türkiye, arz güvenliğini güçlendirmenin yanı sıra dışa bağımlılığı azaltmayı sürdürüyor. YEKA rüzgar ve güneş projelerinin yanı sıra yüzer GES projeleri de gündemde: Manisa’daki Demirköprü HES rezervuar alanında 35 MW’lık bir yüzer GES kapasitesi tahsis edilmesi planlanıyor.

Ülke, enerji hedefleri doğrultusunda 2035 reform paketini hayata geçirerek izin ve onay süreçlerini sadeleştirdi; yatırımların daha hızlı hayata geçmesi hedefleniyor.

Altyapı yatırımları da hız kazanıyor: iletimin HVDC hatlarıyla 14 bin 700 kilometre ve 40 gigavat kapasiteli yeni hatlar kurulacak; AC şebekesinde ise 15 bin kilometre ilave hat yapılacak. Enterkoneksiyon kapasitesi ihracatta 6 bin 750 MW, ithalatta ise 6 bin 600 MW seviyesine çıkarılacak.

ENSİA Başkanı Alper Kalaycı AA’ya, YEKA yarışmaları sonrası yatırımların yaklaşık olarak 2,3 milyar dolar (1150 MW rüzgar) ve 1 milyar dolar (güneş) düzeyinde olacağını söyledi. Söz konusu ölçekli projeler, özellikle yerli tedarik zincirini güçlendirerek yeni iş imkanları ve teknolojik gelişmeyi tetikleyecek.

GENSED Genel Sekreteri Hakan Erkan ise 35 MW’lık yüzer GES projesinin yaklaşık 20 milyon dolar yatırım çekmesini beklediklerini belirtti. Yüzer GES’in göl yüzeyindeki buharlaşmayı azaltarak su tasarrufuna katkı sağladığını, hidroelektrik tesislerle entegre hibrit bir model oluşturarak yıllık üretimi artıracağını vurguladı.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o453ca64a-3bf8-48ba-b33c-11b757fca6d0.webp

YEKA yarışmalarıyla 3,3 milyar dolarlık yatırım gündemde

Destek ve teşviklerle kadın girişimcilerin e-ticarete yönelimi hız kazanıyor; tüketiciler ise girişimci kadınlardan alışveriş yapma bilincini güçlendiriyor.

Türkiye Kadın Girişimcileri Derneği (KAGİDER) Yönetim Kurulu Başkanı Esra Bezircioğlu, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, girişimlerin kadınların ekonomik hayata katılımının en erişilebilir yollarından biri olduğunu ifade etti: evden başlayan girişimler mikro ölçekte doğup makro düzeyde ülkenin kalkınmasına katkı sağlayan bir hareket alanı oluşturuyor.

Evden üretim yapan kadınlar aile bütçesine ek gelir sağlıyor; bunun yanında yerelde istihdam yaratılıyor, kırsal ve yarı kentsel bölgelerde kadınların ekonomik hayata katılımı artıyor ve tedarik zincirindeki diğer aktörler güçlenerek ekonomiyi canlandırıyor.

Bezircioğlu, girişimciliğin en kritik döneminin ilk üç yıl olduğunu belirterek SPK ile işbirliği içinde finansal bilgi ve bilinç kazandırmayı hedefleyen bir protokol imzalandığını söyledi: proje kapsamında üç yıl içinde üç milyon kadına ulaşmayı hedefliyoruz.

Dernek olarak, kadın girişimcilerin hem ulusal hem de uluslararası ağlara erişimini sağlayarak küresel tedarik zincirlerine katılımını kolaylaştırdıklarını vurgulayan Bezircioğlu, Girişimcilik ve Satın Alma Buluşması’nda binin üzerinde bire bir görüşme gerçekleştirdiklerini ve kadın girişimcilerin Türkiye’nin önde gelen satın alma profesyonelleriyle buluşma fırsatı yakaladığını kaydetti.

Kadın girişimcilerin en çok karşılaştığı sorunlardan birinin dijital pazarlama bilgisi eksikliği olduğuna dikkat çeken Bezircioğlu, sosyal medya algoritmalarının sürekli değişmesi, içerik üretiminin yoğun emek gerektirmesi ve reklam bütçelerinin sınırlı olması nedeniyle kadınların ürünlerini görünür kılmanın zorlaştığını söyledi.

Güvenilir ödeme, lojistik ve psikolojik açılardan da zorluklar bulunduğunu belirten Bezircioğlu, KAGİDER Momentum Kadın Girişimci Eğitimi ile iki yıl içinde 2 bin kadın girişimciye eğitim sunacaklarını ifade etti.

Bezircioğlu, finansmana erişim sorununu işaret ederek, pek çok kadın girişimcinin teminat eksikliği nedeniyle krediye ulaşmakta zorlandığını sözlerine ekledi. Kadınların işlerini büyütmesi için ekip kurmaları, üretim kapasitesini artırmaları ve dijital pazarlara açılmaları gerektiğini vurguladı; ayrıca finansmana erişim, eğitim, pazarlama ve satış kanallarına odaklanmanın önemine işaret etti.

Ulusal pazara açılabilmeleri için kadınların doğru bilgi, yetkinlik ve güncel iş modellerine sahip olmalarının şart olduğuna dikkat çeken Bezircioğlu, şu değerlendirmeyi paylaştı: “Kadınların işlerini evden çıkarıp ulusal pazara taşıyabilmeleri için finansmana erişimde özel kredi ve destek mekanizmalarının artırılması ve finansal okuryazarlığın güçlendirilmesi büyük önem taşıyor.”

Yakında başlayacakları Kadın İhracatçı Programı kapsamında kadın girişimcilere ihracat, lojistik, dijital pazarlama kaynakları ve yapay zeka kullanımı gibi alanlarda eğitimler sunacaklarını belirten Bezircioğlu, kooperatifleşme ve e-ticaret platformlarında kadın üreticilere özel alanlar oluşturarak pazarlama süreçlerini hızlandıracaklarını söyledi.

Bezircioğlu, e-ticaretin evden üretim yapan kadınlar için sınırları kaldıran bir fırsat olduğuna işaret ederek, bu potansiyelin tam olarak değerlendirilebilmesi için kadın girişimcilerin yabancı dil, lojistik, ödeme sistemleri, dijital pazarlama ve ihracat prosedürleri konusunda desteklenmesi gerektiğini ifade etti.

Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Üyesi Cem Tanır ise girişimci kadınların el emeği ürünlerini e-ticaretle müşterilerine ulaştırmanın artık daha kolay hale geldiğini belirtti: “Evden üretim yapan kadınlar, e-ticaret sayesinde sadece yerelde değil, ülke çapında ve hatta küresel çapta müşterilere ulaşabiliyor; gelirlerini artırdıkları gibi üretimlerini modern ve sürdürülebilir bir iş modeline dönüştürebiliyorlar. E-ticaret, coğrafi ve diğer bariyerleri azaltan, bireysel gelişim ve toplumsal fayda yaratan önemli bir kaldıraç.”

Tanır, pandeminin etkisiyle girişimci kadınların e-ticarete yöneldiğini; tüketicinin alışveriş yapma bilincinin de arttığını ifade etti. Dijital okuryazarlığın e-ticarette büyümenin temel unsuru olduğuna vurgu yapan Tanır, tüm girişimcilere iki önerisini paylaştı: dijital okuryazarlıklarını geliştirsinler ve e-ticaretin temel becerilerine yatırım yapsınlar. Ayrıca veri yönetiminin büyüme planları için kritik olduğunu belirtti ve e-ticaretten erişilebilen zengin veriyi iş süreçlerine entegre eden girişimcilerin kalıcı markalar yaratabildiğini vurguladı.

E-ticaret ekosisteminin çeşitliliğini sağlayan unsurun büyük ölçüde kadın girişimciler olduğuna işaret eden Tanır, bu alanın sadece büyük markalara değil, niş üreticilere de kendi alanını açtığını söyledi. Platformların bu üreticilere olanak sunmasının tüketicilerin küçük üreticilere verdiği destekle netleştiğini belirtti.

TİM verilerine göre, kadın ihracatçıların rekabet gücünü artırmaya yönelik programlar kapsamında son 1.5 yılda 71 firma Kadın Girişimci Belgesi aldı. İhracatta Kadını Destekleme Paketi kapsamında Eximbank kredisi kullanan firmalar ve İGE kefaletiyle yararlanan firmalar da bulunuyor. Kefalet desteği başlangıçta dört banka ile sınırlıyken sekiz bankaya çıktı; TİM ve Akbank işbirliğiyle yürütülen “İhracatta Sınırları Aş” programına Türkiye’nin farklı bölgelerinden binlerce kadın girişimci katıldı. Ticaret Bakanlığı’nın da desteğiyle Türkiye’nin ilk Kadın UR-GE projesi tekstil ve hazır giyim sektörlerinde başlatıldı. Ayrıca, İçişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, UKODER, İstanbul Medipol Üniversitesi ve TİM arasında yürütülen Uluslararası Ticarette Kadın Gücü ile Kalkınma Projesi protokolü imzalandı.

KAGİDER’den edinilen bilgilere göre, 500 kadın girişimciye dijital okuryazarlık ve marka oluşturma eğitimi verildi; İyi İşler Programı ile yaklaşık 9 hafta süren çalışmalarla 9 şehirden 30 kadın girişimciye ulaşıldı; 10 yıl içinde bu programdan mezun olanların sayısı 190’a çıktı. Geleceğin Kadın Liderleri Programı’ndan bugüne kadar 1850 genç kadın mezun oldu. Tarımda Kadın Girişimci Programı’na ise 2025’te 24 şehirden 40 girişimci katılacak.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o0fd67259-d06c-4801-ab33-93df075284eb.webp

Kadın Girişimciler E-Ticaretle Küresel Pazarlara Ulaşıyor

ABD yönetiminin adımları, ekonomi ve ticarette riskleri korurken, Fed'in ilerleyen dönemde daha güvercin bir tutum sergileyeceğine dair kuvvetli öngörüler piyasalarda risk iştahını güçlendiriyor.

Hafta boyunca iş gücü verileri yatırımcılar tarafından değerlendirildi ve para piyasalarında Fed'in faiz indirimlerine ilişkin fiyatlamalarda dikkat çekici değişimler görüldü.

Geçen hafta açıklanan istihdam verilerine göre JOLTS açık iş sayısı Temmuz'da 7 milyon 181 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında kaldı. Açık iş sayısı Eylül 2024'ten bu yana en düşük seviyeyi gördü. Özel sektör istihdamı ise Ağustos'ta 54 bin kişi arttı ve piyasa beklentilerinin altında kaldı.

İlk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 30 Ağustos ile biten haftada 237 bine yükselerek beklentilerin üzerinde geldi.

Haftanın odağında olan tarım dışı istihdam verisi Ağustos'ta 22 bin kişi artış gösterdi ve beklentilerin altında kaldı. İşsizlik oranı ise %4,3 ile Ekim 2021'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Geçen hafta açıklanan istihdam verileri iş gücü piyasasında soğumaya işaret ederken, Fed'in yol haritasının netleşmesi için bu hafta açıklanacak enflasyon verileri yakından izlendi.

İstihdam verileri sonrasında Fed'in yıl sonuna kadar beklenenden daha fazla gevşeyebileceği ihtimali güç kazandı.

Fed'in bu ay 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapacağına kesin gözüyle bakılıyor; hatta 50 baz puanlık bir indirim ihtimali de fiyatlamalara dahil oldu. Para piyasalarında bu yıl toplam 75 baz puan faiz indirimi fiyatlanıyor.

ABD’de iş gücü piyasasındaki soğuma, altın tarafında da etkili oldu. Altının onsu, faiz indirimi beklentilerinin güçlenmesiyle haftayı 3 bin 587 dolar seviyesinden %4’lük bir artışla kapattı; rekor seviyesi 3 bin 600 dolara çıktı. Gümüş de %3,2 artışla ons başına 41 dolar civarında seyretti.

Brent petrolün varili hafta sonunda %2,9 değer kaybıyla 65,5 dolara geriledi.

Tahvil piyasasında yön alıcı kalırken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftalık bazda 14 baz puan düşüşle %4,09’a geriledi. Dolar endeksi ise haftayı yatay kapattı ve 97,8 seviyesinde bulundu.

New York borsasında haftalık performans karışık kaldı: S&P 500 %0,33, Nasdaq %1,14 yükseldi; Dow Jones %0,32 geriledi.

Haftanın son işlem gününde Broadcom’in hisseleri, üç aylık sonuçların beklentileri aşmasıyla %9,4 değer kazandı. Tesla ise CEO Elon Musk’a yaklaşık 1 trilyon dolarlık ödeme paketi teklifinin ardından %3,6 yükseldi. Nvidia ve AMD ise Trump'ın üretim merkezlerini ABD’ye taşıyan şirketlere uygulanacak tarife açıklamaları sonrası sırasıyla %2,7 ve %6,6 değer kaybetti.

Gelecek hafta üretici enflasyonu, bütçe dengesi ve diğer önemli veriler takip edilecek; üretici enflasyonu çarşamba, perşembe ise tüketici enflasyonu ve işsizlik maaşı başvuruları izlenecek; cuma günü Michigan Üniversitesi tüketici güveni verileri açıklanacak.

Avrupa borsaları geçen hafta İngiltere hariç genel olarak negatif seyrederken gelecek hafta ECB kararı ve Lagarde’ın yönlendirici açıklamaları izleniyor. ECB’nin politika faizini sabit tutacağına dair piyasa beklentileri yüksek, ancak Lagarde’ın sözlü yönlendirmelerinin piyasayı yönlendirmesi bekleniyor.

Jeopolitik gelişmelerde Rusya-Ukrayna savaşı ve barış çalışmaları da gündemin odakında. Macron’un öncülüğünde Fransa-İngiltere eş başkanlığında düzenlenen Gönüllüler Koalisyonu Zirvesi’nin ardından Zelenskiy ve Trump ile yapılan görüşmelerde barış çabaları ele alındı.

ABD’de teknoloji ve enerji hisseleri hareketli kaldı. Broadcom, Nvidia, AMD ile ilişkili gelişmeler piyasa hareketlerini etkiledi. Söz konusu gelişmeler haftasonu açıklanacak verilerden gelecek yönü belirleyecek.

Bu arada Türkiye tarafında da hareketlilik sürdü. BIST-100 geçen hafta %4,95 düştü; TCMB’nin faiz kararı ve Temmuz ödemeler dengesi yakından izlenecek. Analistler, eylül ayında politika faizinin 200 baz puan indirilmesini bekliyor. Dolar/TL haftayı 41,2390’dan kapadı. Önümüzdeki hafta Sanayi üretimi, TCMB kararı ve diğer veriler takip edilecek.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o13491c74-5502-4403-8010-9232f2f8f22c.webp

Küresel piyasalar ABD'de açıklanacak enflasyon verilerine odaklandı

Havacılık hareketliliği yaz mevsiminin zirve yaptığı Ağustos ayında DHMİ verileri üzerinden hareketliliğe ışık tutuldu.

Bakan Uraloğlu nun yazılı açıklamasına göre DHMİ Ağustos ayına ait uçak, yolcu ve yük verilerini paylaştı.

Ağustos ta yolcu ve çevre dostu havalimanlarında iniş-kalkış yapan uçak sayısı iç hatlarda 101.329, dış hatlarda 104.661 olarak kaydedildi. Toplam uçak trafiği üst geçişlerle birlikte 261.755 olarak belirtildi.

Ağustos ta iç hat yolcu trafiği 10.461.008, dış hat yolcu trafiği 17.202.843; direkt transit yolcularla toplam yolcu sayısı 27.678.020 olarak açıklandı. Geçen yılın aynı ayına göre direkt transit dahil toplam yolcu trafiğinde yüzde 9,7 artış kaydedildi.

Geçen ay iç hatlarda 104.656 ton, dış hatlarda 407.331 ton olmak üzere taşınan yük miktarı toplam 511.987 tona ulaştı.

Ocak-ağustos döneminde havalimanlarına iniş-kalkış yapan uçak trafiği iç hatlarda 654.086, dış hatlarda 616.853 oldu. Böylece üst geçişler dahil toplam uçak trafiği 1.649.035 olarak kaydedildi. Üst geçişler dahil hizmet verilen toplam uçak trafiği geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 7 artış gösterdi.

Türkiye geneli havalimanları iç hat yolcu trafiği 67.036.713, dış hat yolcu trafiği 95.493.971 olup toplam yolcu sayısı 162.627.771 olarak belirlendi. Ağustos sonu itibarıyla hizmet verilen yolcu sayısı 2024 yılının aynı dönemiyle karşılaştırıldığında direkt transit dahil toplam yolcu trafiğinde yüzde 4,6 artış oldu.

Bu dönemde havalimanları yük trafiği iç hatlarda 621.155 ton, dış hatlarda 2.725.467 ton olmak üzere toplam 3.346.622 ton olarak kaydedildi.

İstanbul Havalimanı nın Ağustos ayı verileri ise iç hatlarda 12.362 uçak, dış hatlarda 38.833 uçak olmak üzere toplam 51.195 uçak trafiğine ulaştı. Bu havalimanında iç hatlarda 1.869.480; dış hatlarda 6.426.676 olmak üzere toplam 8.296.156 yolcuya hizmet verildi.

Ocak-Ağustos döneminde ise İstanbul Havalimanı iç hatlarda 82.933, dış hatlarda 279.136 toplam 362.069 uçak trafiğine erişti; iç hatlarda 11.823.296, dış hatlarda 43.427.489 olmak üzere toplam 55.250.785 yolcu trafiği görüldü.

İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı nın Ağustos ayı yolcu trafiği ise iç hatlarda 2.115.142, dış hatlarda 2.584.847 toplam 4.699.989 olarak kayda geçti. Ayrıca Ağustos ta iniş-kalkış yapan uçak trafiği iç hatlarda 10.998, dış hatlarda 14.604 olmak üzere toplam 25.602 olarak gerçekleşti.

8 aylık dönemde Sabiha Gökçen Havalimanı iç hatlarda 75.742, dış hatlarda 102.554 toplam 178.296 uçak trafiğine hizmet verildi. Yolcu trafiği iç hatlarda 13.809.786, dış hatlarda 17.394.146 olmak üzere toplam 31.203.932 yolcuya hizmet edildi. Ağustos ta İstanbul Havalimanı ile Sabiha Gökçen Havalimanı nın birlikte hizmet verdiği toplam yolcu sayısı 12.996.145 oldu. Ağustosta toplam yolcu sayısı 27.678.020 olduğundan her iki İstanbul havalimanı yolcuların yaklaşık yarısını taşıdı. 8 ayda İstanbul daki toplam hizmet verilen yolcu sayısı 86.454.717 olarak kayda geçirildi.

Turizm merkezlerindeki havalimanlarında hizmet sunulan yolcu sayısı 8 ayda iç hatlarda 12.938.609, dış hatlarda 29.237.589 toplam 42.176.198 e ulaştı. İç hatlarda 285.578 uçak trafiği kaydedildi. İzmir Adnan Menderes Havalimanı nda 8.301.159 yolcu, Antalya Havalimanı nda 26.179.455 yolcu, Muğla Dalaman Havalimanı nda 3.888.089 yolcu, Milas-Bodrum Havalimanı nda 3.121.707 yolcu ve Gazipaşa Alanya Havalimanı nda 685.788 yolcu trafiği gerçekleşti.

Bu veriler, Türkiye genelinde hava yoluyla yolcu hareketliliğinin güçlü bir şekilde devam ettiğini gösteriyor; İstanbul’un iki ana havalimanı da toplam yolcu trafiğinin önemli bir bölümünü oluşturdu ve turizm merkezlerindeki havalimanları da rekor yolcu akışına sahne oldu.

https://junkyard.sfo3.cdn.digitaloceanspaces.com/n1/images/o30028f65-df4a-48a6-8a1c-692b44bab98e.webp

Yatlar, kotralar, tekneler ve gezinti gemileri için ÖTV yüzde 8 çıktı

Ekonomi

YEKA yarışmalarıyla 3,3 milyar dolarlık yatırım gündemde

Kadın Girişimciler E-Ticaretle Küresel Pazarlara Ulaşıyor

Küresel piyasalar ABD'de açıklanacak enflasyon verilerine odaklandı

Yılın 8 ayında hava yoluyla 162,6 milyon yolcu seyahat etti: DHMİ verileriyle Ağustos ayının nabzı

İlgili Haberler

Beyannamlere ilişkin maktu damga vergisi tutarı yeniden belirlendi ve 1 Ekim'de yürürlüğe giriyor

Resmi Gazete'de ÖTV ve silah taşıma harçlarına ilişkin karar yayımlandı

Bakan Yardımcılığı ve rektör atamaları Resmi Gazete'de

Petrolde küresel fiyatlar düşerken, Türkiye'de ise pompa fiyatları yükseliyor